سوره‏ روم [30]

اين سوره شصت آيه دارد و در مکّه نازل شده است.

اين سوره با وعده‏اى از خدا آغاز شده، و آن اين است كه: به زودى امپراطورى روم كه در ايام نزول اين سوره از امپراطورى ايران شكست خورد، بعد از چند سال بر آن امپراطورى غلبه خواهد كرد، و بعد از ذكر اين وعده، منتقل مى‏شود به وعده‏گاه اكبر كه قيامت و يوم الوعدش گويند، روزى كه تمامى افراد و اقوام در آن روز به سوى خدا بازمى‏گردند، آن گاه به استدلال بر مساله معاد پرداخته، سپس كلام را به آيات ربوبيت معطوف مى‏دارد و صفات خاصه خدا را برمى‏شمارد، و در آخر، سوره را با وعده نصرت به رسول گرامى‏اش ختم مى‏كند، و در فرا رسيدن اين وعده تاكيد بليغ نموده و مى‏فرمايد:" فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ- صبر كن كه وعده خدا حق است، و كسانى كه يقين ندارند تو را در كارت سست نسازند"، و در چند آيه قبل نيز فرموده بود:" وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ- يارى ما براى مؤمنين حقى است بر ما".

پس معلوم شد كه غرض سوره وعده دادن قطعى خدا به يارى دين است، و اگر قبل از بيان اين غرض، مساله وعده غلبه روم را در چند سال بعد ذكر كرد، براى اين است كه مؤمنين وقتى ديدند كه وعده غلبه روم عملى شد، يقين كنند كه وعده ديگر خدا نيز عملى خواهد شد، و نيز يقين كنند كه وعده آمدن قيامت هم، مانند ساير وعده‏هايش عملى مى‏شود، آرى عقل هر عاقلى حكم مى‏كند كه وقتى خداى تعالى دو تا از وعده‏هايش را عملى كرد ساير وعده‏هايش نيز عملى مى‏شود، و بايد از خطرهايى كه وعده آن را مى‏دهد بر حذر بود.