در وجوه اعجاز قرآن کریم سخن بسیار گفته شده مثلاً برای آن وجوهی چون وجه علمی (اشاره به حقایق علمی) که بیشتر مورد توجه معاصران ما بوده، وجه خبر از غیب (پیشگویی) و وجه زبانی قائل شده اند که بیشتر همت علمای اسلام مقصور در توضیح وجه زبانی اعجاز قرآن بوده است زیرا آگاهی آنان از علوم و تاریخ آنقدر نبوده که بدانها به نحوی شایسته بپردازند (درمورد گزارشی از فعالیتهای علمای اسلامی درمورد اعجاز بیانی قرآن کریم ر.ک. سبک‌شناسی اعجاز بلاغی قرآن؛ محمد کریم الکواز؛ ترجمۀ سیدحسین سیدی؛ انتشارات سخن؛ اول 1386، درمورد مقایسۀ بخشی از علوم جدید با مفاد قرآن ر.ک. پزشکی در قرآن (روش تفسیری اشارات علمی در آیات قرآنی)؛ محمد جمیل الحبّال، ومیض رمزی العُمَری؛ ترجمۀ صاحبعلی اکبری؛ دانشگاه تربیت معلم سبزوار؛ اول 1383) و با انبوه تألیفات زبان‌شناختی موجود به نظر می‌رسد که دیگر درمورد اعجاز بیانی قرآن چیز تازه‌ای نمی‌توان گفت اما به نظر من هنوز جای بحثهایی بسیار عمیقتر از آنچه تاکنون شده خالی است که به یک نمونه از چند نمونۀ آمادۀ عرضه اشاره می‌کنم. در قرآن کریم در مواضع مختلف از فعل «جعل» استفاده شده است که محققان برای آن وجوهی قائل شده اند (ر.ک. المفردات راغب اصفهانی) و برخی در این وجوه عمیقتر شده اند (ر.ک. قاموس قرآن (2جلد در 1 مجلد)؛ سیدعلی‌اکبر قرشی؛ اول 1352، دوازدهم، 1387) اما هنوز به صراحت وجه اعجاز آن بیان نشده که «جعل» (در کنار قرار دادن و معانی دیگر) نیز به موردی تعلق می‌گیرد که وجودش برای مجموعه‌ای که این جعل در آنجا رخ داده ضرورت ندارد و دقیقاً به معنی جعلی و ساختگی بودن است (مثلاً زمر، 8: «وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَاداً») حال اگر «جعل» توالی و اختلاف (= شدامد) روز و شب را در زمین با عدم وجود این جعل شدامد در کرۀ ماه که به علت گردش دگرگونۀ او به دور خودش رخ داده بسنجیم پی می‌بریم که در زمین نیز می‌توانسته همین وضع پیش آید و توالی روز و شب معدوم شود (ر.ک. یونس: 67 و فرقان: 62 و قصص: 73 و غافر: 61 و انعام: 1). این موضوع را تنها با علم کیهان‌شناسی معاصر می‌توان دانست. نیز درمورد وجه اعجاز قرآن از منظر علم تاریخ (و به نحوی اخبار از غیب) که تاکنون به بحث درنیامده ن.ک. مقدمۀ مترجم به کتاب باستان‌شناسی کتاب مقدس (نگاهی نو به تاریخ قوم یهود و منشأ کتابهای مقدس آن)؛ ایسرائیل فینکلشتاین، نیل آشر سیلبرمن؛ ترجمۀ سعید کریم‌پور؛ انتشارات سبزان؛ 1394 گرچه هنوز حرفهای دقیقتری نیز می‌توان زد.
#نورالهی

برچسب‌ها: نورالهی