|
منتخب تفاسیر أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا
| ||
|
وَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْها حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطاياكُمْ وَ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ (58) فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلاً غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ (59) [سوره البقرة (2)] ترجمه: 58- و (به خاطر بياوريد) زمانى را كه گفتيم در اين قريه (بيت المقدس) وارد شويد و از نعمتهاى فراوان آن هر چه مىخواهيد بخوريد، و از در (معبد بيت المقدس) با خضوع و خشوع وارد گرديد و بگوئيد:" خداوندا گناهان ما را بريز تا ما شما را بيامرزيم، و به نيكوكاران پاداش بيشترى نيز خواهيم داد. 59- اما افراد ستمگر اين سخن را تغيير دادند (و به جاى آن جمله استهزاء آميزى مىگفتند) و لذا ما بر ستمگران در برابر اين نافرمانى عذابى از آسمان فرستاديم. تفسيرنمونه: لجاجت شديد بنى اسرائيل در اينجا به فراز ديگرى از زندگى بنى اسرائيل برخورد مىكنيم كه مربوط به ورودشان در سرزمين مقدس است. آيه نخست مىگويد: به خاطر بياوريد زمانى را كه به آنها گفتيم داخل اين قريه (يعنى سرزمين قدس) شويد" (وَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هذِهِ الْقَرْيَةَ). " قريه" گر چه در زبان روزمره ما به معنى روستا است، ولى در قرآن و لغت عرب به معنى هر محلى است كه مردم در آن جمع مىشوند، خواه شهرهاى بزرگ باشد يا روستاها، و منظور در اينجا بيت المقدس و اراضى قدس است. سپس اضافه مىكند:" از نعمتهاى آن بطور فراوان هر چه مىخواهيد بخوريد" (فَكُلُوا مِنْها حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَداً). و از در (بيت المقدس) با خضوع و تواضع وارد شويد" (وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً). و بگوئيد:" خداوندا گناهان ما را بريز" (وَ قُولُوا حِطَّةٌ). تا خطاهاى شما را ببخشيم و به نيكوكاران پاداش بيشترى خواهيم داد (نَغْفِرْ لَكُمْ خَطاياكُمْ وَ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ). بايد توجه داشت كه" حطه" از نظر لغت به معنى ريزش و پائين آوردن است، و در اينجا معنى آن اين است كه:" خدايا از تو تقاضاى ريزش گناهان خود را داريم". خداوند به آنها دستور داد كه براى توبه از گناهانشان اين جمله را از صميم قلب بر زبان جارى سازند، و به آنها وعده داد كه در صورت عمل به اين دستور از خطاهاى آنها صرفنظر خواهد شد، و شايد به همين مناسبت يكى از درهاى بيت المقدس را" باب الحطه" نامگذارى كردهاند، چنان كه" ابو حيان اندلسى" مىگويد كه منظور از" باب" در آيه فوق يكى از بابهاى بيت المقدس است كه معروف به" باب حطه" است . در پايان اضافه مىكند" براى افراد پاك و نيكوكار، علاوه بر مغفرت و بخشش گناهان، اجر ديگرى نيز اضافه خواهيم داد" (و سنزيد المحسنين). به هر حال، خداوند به آنها دستور داد كه براى توبه از گناهانشان ضمن خضوع در پيشگاه خداوند، اين جمله را كه دليل بر توبه و تقاضاى عفو بود از صميم دل بر زبان جارى سازند و به آنها وعده داد كه در صورت عمل به اين دستور گناهانشان را خواهد بخشيد، و حتى به افراد پاك و نيكوكارشان علاوه بر بخشش گناهان اجر ديگرى خواهد داد. ولى چنان كه مىدانيم، و از لجاجت و سرسختى بنى اسرائيل اطلاع داريم، عدهاى از آنها حتى از گفتن اين جمله نيز امتناع كردند و به جاى آن كلمه نامناسبى بطور استهزاء گفتند لذا قرآن مىگويد: " اما آنها كه ستم كرده بودند اين سخن را به غير آنچه به آنها گفته شده بود تغيير دادند" (فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ). " ما نيز بر اين ستمگران به خاطر فسق و گناهشان، عذابى از آسمان فرو فرستاديم" (فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ). واژه" رجز" چنان كه" راغب" در" مفردات" مىگويد: در اصل به معنى اضطراب و انحراف و بىنظمى است، مخصوصا اين تعبير در مورد شتر به هنگامى كه گامهاى خود را نزديك به هم و نامنظم- به خاطر ضعف و ناتوانى- بر مىدارد گفته مىشود. مفسر بزرگ" طبرسى" در" مجمع البيان" مىگويد:" رجز" در لغت اهل حجاز به معنى عذاب است. اين نكته نيز شايان توجه است كه قرآن در آيه فوق بجاى" فانزلنا عليهم" مىگويد" فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا" تا روشن گردد كه اين عذاب و مجازات الهى تنها دامان" ستمگران" بنى اسرائيل را گرفت و هرگز خشك و تر با هم نسوختند. علاوه بر اين در پايان آيه جمله" بِما كانُوا يَفْسُقُونَ" را ذكر مىكند تا آن هم تاكيد بيشترى بر اين موضوع باشد، كه ظلم و فسقشان علت مجازاتشان گرديد. با توجه به اينكه تعبيرات جمله مزبور، نشان مىدهد كه آنها بر اين اعمال سوء اصرار داشتند و آن را ادامه مىدادند، معلوم مىشود هنگامى كه گناه به صورت يك عادت و حالت در جامعه متمركز گرديد، احتمال نزول عذاب الهى در آن هنگام بسيار است. [ شنبه ۱۳۸۷/۱۰/۲۸ ] [ 19:29 ] [ سعید ]
|
||
| [ طراح قالب : پیچک ] [ Weblog Themes By : Pichak.net ] | ||