سوره توبه[9]

این سوره در مدينه نازل شده و داراى 129 آيه است .سوره اين سوره داراى نام‏هاى متعدّدى است:«برائه»دليل نامگذارى اين سوره به اين نام آن است كه اين سوره با همين واژه آغاز مى‏گردد؛ و نيز هدف از فرود آن اعلان بيزارى از كفرگرايان است.«توبه»، و بدان دليل به اين نام خوانده شده است كه واژه «توبه» در آيات آن بسيار به كار رفته است، كه براى نمونه مى‏توان به آيات 15 و 75 و 118 نگريست.

مفسرين در اينكه اين آيات سوره‏ايست مستقل و يا جزء سوره انفال اختلاف كرده‏اند، و اختلافشان در اين باره منتهى مى‏شود به اختلافى كه صحابه و تابعين در اين باره داشته‏اند.

آيات اين سوره بر خلاف ساير سوره‏ها كه اواخرش همان منظورى را افاده مى‏كند كه اوائلش افاده مى‏كرد، داراى غرض واحدى نيست.

اول اين سوره مربوط به بيزارى از كفار است، و قسمتى از آن مربوط به قتال با مشركين و قتال با اهل كتاب، و يك قسمت مهمى از آن در باره منافقين صحبت مى‏كند، و آياتى از آن مسلمانان را به قتال تحريك مى‏كند، و عده‏اى متعرض حال كسانيست كه از جنگ تخلف‏ورزيدند، و آياتى مربوط به دوستى و ولايت كفار است، آياتى راجع به زكات است، و همچنين مطالبى ديگر، ليكن مى‏توان گفت قسمت معظم آن مربوط به قتال با كفار، و آيات راجع به منافقين است.

از اين كه سوره، به دليل محتواى قهرآميزش بدون «بسم اللَّه» شروع شده است، مى‏فهميم كه «بسم اللَّه» در هر سوره، متعلّق به همان سوره و جزء آن است، نه آنكه به عنوان تشريفات ويا...، در اوّل هر سوره بيايد.