ارائۀ آیات الهی به پیامبر صلی الله علیه و آله پیامد معراج آن حضرت:
سُبْحٰانَ الَّذِی أَسْریٰ بِعَبْدِهِ... لِنُرِیَهُ مِنْ آیٰاتِنٰا.... اسراء (۱۷) ۱
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلیٰ
ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰی
فَکٰانَ قٰابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنیٰ
فَأَوْحیٰ إِلیٰ عَبْدِهِ مٰا أَوْحیٰ
لَقَدْ رَأیٰ مِنْ آیٰاتِ رَبِّهِ الْکُبْریٰ. نجم (۵۳) ۷ -\۱۰ و۱۸

مشاهدات پیامبر صلی الله علیه و آله در معراج، آزمایش و امتحانی برای مردم:
وَ إِذْ قُلْنٰا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحٰاطَ بِالنّٰاسِ وَ مٰا جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتِی أَرَیْنٰاکَ إِلاّٰ فِتْنَةً لِلنّٰاسِ... [۳] اسراء (۱۷) ۶۰
[۳]: بنا بر قولی، مراد از«الرّؤیا»دیدن با چشم است که در معراج پیامبر از مکّه به بیت المقدّس و از آنجا به آسمانها در یک شب اتفاق افتاد و در اول همین سوره به آن اشاره شد. (مجمع البیان، ج ۵ -\۶، ص ۶۵۴ ؛ جامع البیان، ج ۹، جزء ۱۵، ص ۱۱۰ -\۱۱۳)

فرود جبرئیل به صورت اصلی خود و قرب او به پیامبر صلی الله علیه و آله در معراج:
عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُویٰ
ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَویٰ
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلیٰ
ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰی
فَکٰانَ قٰابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنیٰ. [۴] نجم (۵۳) ۵ -\۹
[۴]: برخی مقصود از ضمایر فاعلی در آیات مزبور را جبرئیل دانسته و گفته اند: قرب او به پیامبر صلی الله علیه و آله برای بردن آن حضرت به معراج بوده است. (المیزان، ج ۱۹، ص ۲۸)

عبودیّت محمّد صلی الله علیه و آله زمینۀ شایستگی آن حضرت برای معراج:
سُبْحٰانَ الَّذِی أَسْریٰ بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرٰامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بٰارَکْنٰا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیٰاتِنٰا.... اسراء (۱۷) ۱
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلیٰ
ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰی
فَکٰانَ قٰابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنیٰ
فَأَوْحیٰ إِلیٰ عَبْدِهِ مٰا أَوْحیٰ. نجم (۵۳) ۷ -\۱۰

ره نیافتن هیچ گونه خطا و انحراف در مشاهدات پیامبر صلی الله علیه و آله در معراج:
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلیٰ
ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰی... مٰا کَذَبَ الْفُؤٰادُ مٰا رَأیٰ أَ فَتُمٰارُونَهُ عَلیٰ مٰا یَریٰ وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْریٰ عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهیٰ مٰا زٰاغَ الْبَصَرُ وَ مٰا طَغیٰ لَقَدْ رَأیٰ مِنْ آیٰاتِ رَبِّهِ الْکُبْریٰ. نجم (۵۳) ۷ -\۱۸

پیامبر صلی الله علیه و آله مشاهده کنندۀ جبرئیل، در معراج خود:
عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُویٰ
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلیٰ
مٰا کَذَبَ الْفُؤٰادُ مٰا رَأیٰ
وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْریٰ. [۳] نجم (۵۳) ۵ و ۷ و ۱۱ و ۱۳
نزول جبرئیل از افق اعلی بر پیامبر صلی الله علیه و آله جهت نشان دادن چهرۀ حقیقی خود به آن حضرت:
عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُویٰ
ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَویٰ
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلیٰ
ثُمَّ دَنٰا فَتَدَلّٰی
فَکٰانَ قٰابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنیٰ
فَأَوْحیٰ إِلیٰ عَبْدِهِ مٰا أَوْحیٰ
مٰا کَذَبَ الْفُؤٰادُ مٰا رَأیٰ. [۴] نجم (۵۳) ۵ -\۱۱
[۳]: بنا بر احتمالی، مراد از«شدید القویٰ»، جبرئیل است. (المیزان، ج ۱۹، ص ۲۷؛ الکشاف، ج ۴، ص ۴۱۸)
[۴]: مقصود از«فاستویٰ»ظهور جبرئیل با چهره و صورت حقیقی خود پس از نزول به سوی پیامبر صلی الله علیه و آله است. (مجمع البیان، ج ۹ -\۱۰، ص ۲۶۲)

ملاقات محمّد صلی الله علیه و آله با موسی علیه السلام در شب معراج:
وَ لَقَدْ آتَیْنٰا مُوسَی الْکِتٰابَ فَلاٰ تَکُنْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقٰائِهِ... [۱] سجده (۳۲) ۲۳
[۱]: مقصود از«و لا تکن فی مریة من لقائه»بنا بر نظر ابن عبّاس ملاقات پیامبر صلی الله علیه و آله با موسی علیه السلام در شب اسرا و معراج است. (مجمع البیان، ج ۷ -\۸، ص ۵۲۰؛ الکشاف، ج ۳، ص ۵۱۶)

معراج محمّد صلی الله علیه و آله و رؤیت فرشتۀ وحی از سوی آن حضرت، مورد مجادلۀ مشرکان: ٰ
أَ فَتُمٰارُونَهُ عَلیٰ مٰا یَریٰ