[سوره یس (۳۶): آیه ۴۱] 
وَ آیَةٌ لَهُمْ أَنّٰا حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی اَلْفُلْکِ اَلْمَشْحُونِ (۴۱) 
و این که نسلشان را در کشتیِ پربار حمل می‌کنیم، برای آنان نشانه ای [دیگر از قدرت ما] است. 
۱- جابه جایی انسان‌ها با کشتی‌های پربار، از آیات و نشانه‌های قدرت و تدبیر خداوند است. 
وَ آیَةٌ لَهُمْ أَنّٰا حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ 
«مشحون»به معنای«مملو» است و «فلک مشحون»؛ یعنی، کشتی پربار. 
۲- امکان بهره برداری انسان‌ها از دریا به وسیلۀ کشتی در سیر و سفر و حمل و نقل، از نعمت‌های الهی است. 
وَ آیَةٌ لَهُمْ أَنّٰا حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ 
۳- اهمیت حمل و نقل دریایی برای بشر 
وَ آیَةٌ لَهُمْ أَنّٰا حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ 
قرار گرفتن کشتی رانی در کنار خورشید و ماه، گویای اهمیت حمل و نقل دریایی برای انسان هاست. 
۴- فرزند، برای آدمی عزیز و احساس برانگیز است. 
وَ آیَةٌ لَهُمْ أَنّٰا حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ 
طرح «ذریة»به جای مخاطبان بزرگسال می‌تواند برای این باشد که دریانوردی آنان با توجه به خطرات آن، امری نگرانی آور برای صاحبان فرزندان است، از این رو می‌تواند احساس آنها را برانگیزاند و توجهشان را به غیر عادی بودن حرکت شیء سنگین بر روی مایعی سیّال جلب نماید.

[سوره یس (۳۶): آیه ۴۲] 
وَ خَلَقْنٰا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مٰا یَرْکَبُونَ (۴۲) 
و برای آنان چیزهایی مانند آن [از قبیل شتر، اسب و استر] آفریده ایم که بر آنها سوار می‌شوند. 
۱- خداوند، مرکب‌هایی مانند کشتی (چهارپایان و... ) برای سیر و سفر و حمل و نقل بشر آفریده است. 
وَ خَلَقْنٰا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مٰا یَرْکَبُونَ 
۲- آفرینش مرکب‌هایی مانند کشتی (چهارپایان و... ) برای سیر و سفر و حمل و نقل بشر، از نشانه‌های قدرت و تدبیر خداوند 
وَ آیَةٌ لَهُمْ أَنّٰا حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ. 
وَ خَلَقْنٰا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مٰا یَرْکَبُونَ 
جملۀ «وَ خَلَقْنٰا لَهُمْ... » عطف بر جملۀ «حَمَلْنٰا ذُرِّیَّتَهُمْ» می‌باشد و درصدد بیان نشانه‌های تدبیر و قدرت خداوند است. 
۳- بهره گیری انسانها، هدف آفرینش مرکب‌ها (چهارپایان و... ) از سوی خداوند 
وَ آیَةٌ لَهُمْ... وَ خَلَقْنٰا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مٰا یَرْکَبُونَ 
لام در «لَهُمْ» برای تعلیل است؛ یعنی، مرکب‌های مانند کشتی را به خاطر انسان‌ها آفریدیم.

[سوره یس (۳۶): آیه ۴۳] 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلاٰ صَرِیخَ لَهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُنْقَذُونَ (۴۳) 
و اگر بخواهیم آنان را غرق می‌کنیم، آن گاه نه فریادرسی دارند و نه نجات داده می‌شوند. 
۱- حرکت کشتی بر سطح دریا و سلامت سرنشینان آن در گرو مشیت خداوند است. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلاٰ صَرِیخَ لَهُمْ 
مفهوم «إِنْ نَشَأْ... » این است که اگر کشتی بر سطح دریا حرکت می‌کند و سرنشینان آن در سلامت هستند این به خاطر این است که خداوند نخواسته است کشتی را غرق نماید. 
۲- خداوند بر غرق کردن کشتی‌ها و سرنشینان آنها تواناست. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلاٰ صَرِیخَ لَهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُنْقَذُونَ 
۳- مشیت خدا، حاکم بر تمامی امور است. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ 
۴- برای کسانی که خداوند بر غرق کردنشان اراده کند، هیچ فریادرسی نخواهد بود. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلاٰ صَرِیخَ لَهُمْ 
۵- کسانی که ارادۀ خدا بر غرق شدنشان تعلق بگیرد، هرگز نجات نخواهند یافت. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ... وَ لاٰ هُمْ یُنْقَذُونَ 
۶- هیچ نیرویی توانایی ممانعت از تحقق اراده و مشیت خدا را ندارد. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلاٰ صَرِیخَ لَهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُنْقَذُونَ 
۷- هیچ یک از سرنشینان کشتی‌ها در دریاها، امنیت کامل نداشته و امکان غرق شدن آنان به ارادۀ الهی وجود دارد. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلاٰ صَرِیخَ لَهُمْ وَ لاٰ هُمْ یُنْقَذُونَ 
این آیۀ شریفه با آیۀ قبل، درصدد بیان یکی دیگر از آیت‌های الهی است؛ و در عین حال لحن هشدار دهنده نیز دارند که مبادا این نعمت‌ها موجب غرور بشر شود و انسان‌ها از آن سوء استفاده کنند؛ که در این صورت ممکن است با قهر الهی غرق و نابود شوند.
 
[سوره یس (۳۶): آیه ۴۴] 
إِلاّٰ رَحْمَةً مِنّٰا وَ مَتٰاعاً إِلیٰ حِینٍ (۴۴) 
مگر این که رحمتی از جانب ما باشد و تا مدّتی بهره مند شوند. 
۱- جز رحمت خدا، هیچ چیز موجب نجات کسانی نمی شود که به مشیت خدا در آستانۀ غرق شدن در دریا قرار دارند. 
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ... إِلاّٰ رَحْمَةً مِنّٰا 
استثنا در «إِلاّٰ رَحْمَةً... » استثنای مفرغ (به حذف مستثنامنه) و به تقدیر «لا ینقذون بشیء من الأشیاء إلّا برحمة منا» می‌باشد. 
۲- رحمت خدا و تقدیر زندگی محدود و موقت دنیا، فلسفۀ استمرار حیات بشر و نجات او از عوامل مرگ و نابودی است. 
وَ لاٰ هُمْ یُنْقَذُونَ. إِلاّٰ رَحْمَةً مِنّٰا وَ مَتٰاعاً إِلیٰ حِینٍ 
۳- زندگی انسان و بهره وری او از دنیا، موقت و ناپایدار است. 
وَ مَتٰاعاً إِلیٰ حِینٍ

[سوره یس (۳۶): آیه ۴۵] 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اِتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (۴۵) 
و چون به آنان گفته شود: از آنچه پیش رو و آنچه پشت سر شماست پروا بدارید شاید مورد رحمت قرار گیرید [توجّه نمی کنند]. 
۱- کافران صدراسلام، نسبت به هشدارهای الهی مبنی بر پرهیز از گناه و 
رفتاری که موجب مجازات الهی در دنیا (عذاب استیصال) و در آخرت می‌شود، بی اعتنایی کرده و گوش فرانمی دادند. 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ 
مقصود از «مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ» (آنچه در پیش روی شما است) گناهانی است که موجب مجازات‌های الهی در دنیا (همچون غرق شدن) می‌شود و مقصود از «مٰا خَلْفَکُمْ» (آنچه پشت سر شما است) گناهانی است که بعداً موجب مجازات الهی در آخرت می‌گردد. جواب «إِذٰا»، به قرینۀ ذیل آیۀ بعد (کٰانُوا عَنْهٰا مُعْرِضِینَ) «أعرضوا»است که حذف گردیده است. 
۲- کافران صدراسلام، مردمی لجوج و پندناپذیر بودند. 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ 
۳- فرا خوانده شدن کافران صدراسلام، به بهره مند شدن از رحمت خدا در سایۀ پرهیز از گناهان 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ 
۴- پرهیز از گناه، موجب جلب رحمت خداوند است. 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ 
۵- تنها در سایۀ پرهیز از گناه، می‌توان به رحمت خدا امیدوار بود. 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا... لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ 
به کارگیری کلمۀ «لعل»که برای ترجّی و امیدواری است، بیانگر مطلب یاد شده است. 
۶- لزوم پرهیز از گناهان، به منظور جلب رحمت و لطف خداوند 
وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ 
لزوم پرهیز از گناهان، از فعل امرِ «اتَّقُوا» به دست می‌آید. 
۷- «عن أبی عبداللّه (ع) قال: معناه إتّقوا ما بین أیدیکم من الذنوب و ما خلفکم من العقوبة؛ [ مجمع البیان، ج ۸، ص ۶۶۷؛ نورالثقلین، ج ۴، ص ۳۸۷، ح ۵۷.]
از امام صادق (ع) دربارۀ سخن خداوند «وَ إِذٰا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مٰا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَ مٰا خَلْفَکُمْ» روایت شده که فرمود معنایش این است که بپرهیزید از گناهانی که در پیش رو دارید و از کیفرهایی که به دنبال شما است».