سحر جادوگران فرعون، موجب ترس مردم:
وَ جٰاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قٰالُوا إِنَّ لَنٰا لَأَجْراً إِنْ کُنّٰا نَحْنُ الْغٰالِبِینَ
قٰالَ أَلْقُوا فَلَمّٰا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْیُنَ النّٰاسِ وَ اسْتَرْهَبُوهُمْ وَ جٰاؤُ بِسِحْرٍ عَظِیمٍ. اعراف (۷) ۱۱۳ و ۱۱۶
به کفر کشیده شدن انسان با یادگیری سحر و سوء استفاده از آن:
... یُعَلِّمُونَ النّٰاسَ السِّحْرَ... وَ مٰا یُعَلِّمٰانِ مِنْ أَحَدٍ حَتّٰی یَقُولاٰ إِنَّمٰا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاٰ تَکْفُرْ فَیَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمٰا مٰا یُفَرِّقُونَ بِهِ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ....
بقره (۲) ۱۰۲
سحر، موجب محرومیّت از رستگاری و موفقیت:
قٰالَ مُوسیٰ أَ تَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمّٰا جٰاءَکُمْ أَ سِحْرٌ هٰذٰا وَ لاٰ یُفْلِحُ السّٰاحِرُونَ. یونس (۱۰) ۷۷
وَ أَلْقِ مٰا فِی یَمِینِکَ تَلْقَفْ مٰا صَنَعُوا إِنَّمٰا صَنَعُوا کَیْدُ سٰاحِرٍ وَ لاٰ یُفْلِحُ السّٰاحِرُ حَیْثُ أَتیٰ.
طه (۲۰) ۶۹
فَلَمّٰا جٰاءَهُمْ مُوسیٰ بِآیٰاتِنٰا بَیِّنٰاتٍ قٰالُوا مٰا هٰذٰا إِلاّٰ سِحْرٌ مُفْتَریً وَ مٰا سَمِعْنٰا بِهٰذٰا فِی آبٰائِنَا الْأَوَّلِینَ
وَ قٰالَ مُوسیٰ رَبِّی أَعْلَمُ بِمَنْ جٰاءَ بِالْهُدیٰ مِنْ عِنْدِهِ وَ مَنْ تَکُونُ لَهُ عٰاقِبَةُ الدّٰارِ إِنَّهُ لاٰ یُفْلِحُ الظّٰالِمُونَ. قصص (۲۸) ۳۶ و ۳۷

احکام سحر
حرمت به کارگیری سحر و تعلیم آن، برای زیان رساندن به دیگران:
... یُعَلِّمُونَ النّٰاسَ السِّحْرَ... فَلاٰ تَکْفُرْ فَیَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمٰا... وَ یَتَعَلَّمُونَ مٰا یَضُرُّهُمْ وَ لاٰ یَنْفَعُهُمْ....
بقره (۲) ۱۰۲
 حرمت به کارگیری سحر، برای جدایی افکندن میان زن و مرد:
... یُعَلِّمُونَ النّٰاسَ السِّحْرَ... فَلاٰ تَکْفُرْ فَیَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمٰا مٰا یُفَرِّقُونَ بِهِ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ....
بقره (۲) ۱۰۲

 جواز فراگیری علم سحر، برای منافع مشروع:
... یُعَلِّمُونَ النّٰاسَ السِّحْرَ وَ مٰا أُنْزِلَ عَلَی الْمَلَکَیْنِ
ص: ۸۱
بِبٰابِلَ هٰارُوتَ وَ مٰارُوتَ وَ مٰا یُعَلِّمٰانِ مِنْ أَحَدٍ حَتّٰی یَقُولاٰ إِنَّمٰا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاٰ تَکْفُرْ... [۱]
[۱]: ۱). آموزش سحر، اگر برای دفع شبهات یا ابطال سحردیگری باشد، نشانۀ ایمان است. (مجمع البیان، ج ۱ -\۲، ص ۳۴۱)
اتّهام سحر در مورد تورات، از سوی مشرکان صدر اسلام:
فَلَمّٰا جٰاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنٰا قٰالُوا لَوْ لاٰ أُوتِیَ مِثْلَ مٰا أُوتِیَ مُوسیٰ... قٰالُوا سِحْرٰانِ تَظٰاهَرٰا... [۲]
قصص (۲۸) ۴۸
[۲]: ۲). ضمیر«سحران»به تورات و قرآن برمی گردد. (همان، ج ۷ -\۸، ص ۴۰۲؛ الکشّاف، ج ۳، ص ۴۲۰)
سحر قلمداد شدن خبر پیامبر صلی الله علیه و آله مبنی بر برپایی قیامت، از سوی کافران:
... وَ لَئِنْ قُلْتَ إِنَّکُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَیَقُولَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا إِنْ هٰذٰا إِلاّٰ سِحْرٌ مُبِینٌ.
هود (۱۱) ۷
بشر بودن پیامبر صلی الله علیه و آله، از عوامل افترای سحر به آن حضرت:
أَ کٰانَ لِلنّٰاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَیْنٰا إِلیٰ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النّٰاسَ وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ قٰالَ الْکٰافِرُونَ إِنَّ هٰذٰا لَسٰاحِرٌ مُبِینٌ. یونس (۱۰) ۲
... وَ أَسَرُّوا النَّجْوَی الَّذِینَ ظَلَمُوا هَلْ هٰذٰا إِلاّٰ بَشَرٌ مِثْلُکُمْ أَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ.... انبیاء (۲۱) ۳
وَ عَجِبُوا أَنْ جٰاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ وَ قٰالَ الْکٰافِرُونَ هٰذٰا سٰاحِرٌ کَذّٰابٌ. [۲] ص (۳۸) ۴
افترای سحر به موسی علیه السلام، از سوی قارون:
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا مُوسیٰ بِآیٰاتِنٰا وَ سُلْطٰانٍ مُبِینٍ
إِلیٰ فِرْعَوْنَ وَ هٰامٰانَ وَ قٰارُونَ فَقٰالُوا سٰاحِرٌ کَذّٰابٌ. غافر (۴۰) ۲۳ و ۲۴

اتّهام سحر به موسی علیه السلام، افترایی به خداوند:
فَلَنَأْتِیَنَّکَ بِسِحْرٍ مِثْلِهِ فَاجْعَلْ بَیْنَنٰا وَ بَیْنَکَ مَوْعِداً لاٰ نُخْلِفُهُ نَحْنُ وَ لاٰ أَنْتَ مَکٰاناً سُویً
قٰالَ لَهُمْ مُوسیٰ وَیْلَکُمْ لاٰ تَفْتَرُوا عَلَی اللّٰهِ کَذِباً.... طه (۲۰) ۵۸ و ۶۱

سحر تلقّی کردن معجزات موسی علیه السلام، دلیل ایمان نیاوردن آل فرعون به موسی علیه السلام:
وَ لَقَدْ أَخَذْنٰا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِینَ...
... لِتَسْحَرَنٰا بِهٰا فَمٰا نَحْنُ لَکَ بِمُؤْمِنِینَ.
اعراف (۷) ۱۳۰ و ۱۳۲

تأثیر سحر، بر قوّۀ بینایی انسان:
... فَلَمّٰا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْیُنَ النّٰاسِ....
اعراف (۷) ۱۱۶
۵۶. تأثیر سحر، بر قوای ادراکی و خیال انسان:
قٰالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذٰا حِبٰالُهُمْ وَ عِصِیُّهُمْ یُخَیَّلُ إِلَیْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهٰا تَسْعیٰ. طه (۲۰) ۶۶
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، در معرض سحر ساحران:
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
وَ مِنْ شَرِّ النَّفّٰاثٰاتِ فِی الْعُقَدِ. فلق (۱۱۳) ۱ و ۴
به کارگیری سحرهای زیان آور از جانب یهود، در عصر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله:
وَ لَمّٰا جٰاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ مُصَدِّقٌ لِمٰا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِیقٌ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتٰابَ... یُعَلِّمُونَ النّٰاسَ السِّحْرَ...
وَ یَتَعَلَّمُونَ مٰا یَضُرُّهُمْ وَ لاٰ یَنْفَعُهُمْ وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرٰاهُ مٰا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلاٰقٍ وَ لَبِئْسَ مٰا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ.... بقره (۲) ۱۰۱ و ۱۰۲
کفر شیاطین، به سبب تعلیم سحر به مردم عصر سلیمان علیه السلام:
وَ اتَّبَعُوا مٰا تَتْلُوا الشَّیٰاطِینُ عَلیٰ مُلْکِ سُلَیْمٰانَ... وَ لٰکِنَّ الشَّیٰاطِینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النّٰاسَ السِّحْرَ.... بقره (۲) ۱۰۲
توطئه گر بودن، پس از ایمان آوردن ساحران، از تهمتهای فرعون به آنان:
وَ أُلْقِیَ السَّحَرَةُ سٰاجِدِینَ
قٰالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ... إِنَّ هٰذٰا لَمَکْرٌ مَکَرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهٰا أَهْلَهٰا.... اعراف (۷) ۱۲۰ و ۱۲۳
ساحران فرعون، نخستین مؤمنان به موسی علیه السلام:
فَأُلْقِیَ السَّحَرَةُ... إِنّٰا نَطْمَعُ أَنْ یَغْفِرَ... أَنْ کُنّٰا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِینَ. شعراء (۲۶) ۴۶ و ۵۱

مشرکان مدّعی سحرزدگی خود از سوی محمّد صلی الله علیه و آله:
وَ لَوْ فَتَحْنٰا عَلَیْهِمْ بٰاباً مِنَ السَّمٰاءِ فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ
لَقٰالُوا إِنَّمٰا سُکِّرَتْ أَبْصٰارُنٰا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ. حجر (۱۵) ۱۴ و ۱۵
بصیرت بخشی و بینش دهی معجزه، ملاک تمایز آن، از سحر و جادوگری:
وَ لَقَدْ آتَیْنٰا مُوسیٰ تِسْعَ آیٰاتٍ بَیِّنٰاتٍ فَسْئَلْ بَنِی إِسْرٰائِیلَ إِذْ جٰاءَهُمْ فَقٰالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یٰا مُوسیٰ مَسْحُوراً
قٰالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مٰا أَنْزَلَ هٰؤُلاٰءِ إِلاّٰ رَبُّ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضِ بَصٰائِرَ وَ إِنِّی لَأَظُنُّکَ یٰا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً.
اسراء (۱۷) ۱۰۱ و ۱۰۲

 

** برگرفته از کتاب فرهنگ قرآن

برچسب‌ها: فرهنگ قرآن