آيه 100
وَ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَ بَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ و جنّيان را (در عبادت) شريكانى براى خدا قرار دادند، در حالى كه او آنها را خلق كرده است؛ و از روى نادانى، براى او پسران و دخترانى ساختند. منزّه است او و برتر از آنچه او را بدان وصف مىكنند.
*برخى مشركان، خداوند را داراى شريكانى از جنيان مىدانستند.
و جعلوا لله شركاء الجن
*برخى مشركان، خداوند را داراى پسران و دخترانى مىپنداشتند.
و خرقوا له بنين و بنت بغير علم
*عقايد انسان درباره خداوند و اوصاف او بايد مبتنى بر علم باشد.
و خرقوا له بنين و بنت بغير علم
* خداوند از داشتن شريك و فرزندان منزه است.
و خرقوا له بنين و بنت ... سبحنه و تعلى عما يصفون
*خداوند، منزه و برتر از پندارهايى است كه جاهلانه درباره او ابراز مىگردد.
بغير علم سبحنه و تعلى عما يصفون
آيه 101
بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَكُنْ لَهُ صَاحِبَةٌ وَ خَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (او) پديد آورنده آسمانها و زمين است؛ چگونه فرزندى داشته باشد، در صورتى كه براى او همسرى نبوده و هر چيزى را آفريده و او به هر چيزى داناست.
*خداوند، پديدآورنده آسمان و زمين بدون داشتن نمونه و الگويى از قبل
بديع السموت و الأرض
«بديع» يعنى خالق و مبدع. معنى بديع بودن خداوند آن است كه او خالق و مخترع عالم است، بدون الگو گرفتن از نمونهاى. (لسان العرب).
*وجود فرزند براى خدا، با توجه به نبودن همسرى براى او، امرى نامعقول است.
أنى يكون له ولد و لم تكن له صحبة
*ابداعكننده هستى (خداوند) سزاوار تسبيح و منزه از داشتن شريك و فرزند است.
سبحنه و تعلى عما يصفون. بديع السموت و الأرض
* تصور وجود فرزند براى خدا با توجه به مخلوق خدا بودن همه چيز، امرى نامعقول است.
أنى يكون له ولد ... و خلق كل شىء
*آفرينش هستى بر اساس علم گسترده خداوند است.
خلق كل شىء و هو بكل شىء عليم
آيه 102
ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَا إِلهَ إِلَّا هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ اين است خدا، پروردگار شما كه هيچ معبودى جز او نيست، آفريننده هر چيزى است، پس او را پرستش كنيد، و او بر هر چيزى نگهبان است.
*تنها خداى مبدع آسمانها و زمين و آفريننده هستى و بىنياز از شريك و فرزند، شايسته پروردگارى آدميان است.
بديع السموت ... ذلكم الله ربكم لا إله إلا هو
*غير خدا، فاقد هر گونه نقش در ربوبيت و تدبير انسانهاست.
و جعلوا لله شركاء الجن ... سبحنه ... ذلكم الله ربكم
*توجه به انحصار ربوبيت و خالقيت خداوند، برانگيزنده آدمى به پرستش اوست.
ذلكم الله ربكم لا إله إلا هو خلق كل شىء فاعبدوه
*توحيد در عبادت، مهمترين وظيفه انسان در برابر پروردگار و خالق هستى است.
ذلكم الله ربكم ... خلق كل شىء فاعبدوه
چون پس از بيان انحصار الوهيت در خداوند و بيان يكتايى او در خالقيت، امر به عبادت شده، چنين برمىآيد كه مهمترين وظيفه بنده در برابر خداوند عبادت و پرستش اوست.
*خداوند، ايجادكننده عالم و عهدهدار امور همه موجودات هستى است.
خلق كل شىء فاعبدوه و هو على كل شىء وكيل
آيه 103
لَا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ چشمها او را نمىبينند و او چشمها را مىبيند، و اوست دقيق و آگاه.
* خداوند، حقيقتى پيراسته از ويژگيهاى جسم است.
لا تدركه الأبصر
عدم امكان ديدن خداوند نشانه مبرا بودن او از خصوصيات جسم است.
* احاطه علمى خدا بر ديدهها على رغم ناتوانى ديدهها بر رؤيت خدا
و هو يدرك الأبصر
*از ابوالحسن- امام رضا يا امام هادى عليهما السلام- روايت شده است: ... اطلاق وصف «لطيف» بر خداوند به سبب آن است كه آفريننده اشيايى لطيف است و به اشياى لطيف علم دارد. آيا نشانه آفرينش او را در گياهان لطيف، حيوانات ريز و كوچكتر از آنها كه به چشم نمىآيد مشاهده نمىكنى ...؟»
*از امام رضا (ع) روايت شده است: ... «لطيف» در صفات خداوند به معناى كمى و ريزى و كوچكى نيست، بلكه اطلاق اين صفت بر ذات اقدس او به سبب نفوذش در اشيا و ممكن نبودن درك ذات بارى است ... و اما «خبير» به معناى آن است كه هيچ چيز بر او پوشيده نيست و چيزى از حيطه آگاهى او بيرون نمىباشد. آگاهى و علم خداوند از راه تجربه و اكتساب حاصل نمىشود ...».
