|
منتخب تفاسیر أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا
| ||
|
ترجمه طاهرى، ص: 562 67- سوره ملك به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- منشأ بركات است خدايى كه فرمانروايى به دست اوست و او بر هر كارى تواناست، 2- خدايى كه مرگ و زندگى را مقرر داشت «1» تا شما را بيازمايد كه كدام يك در عمل بهتريد و اوست فرادست و آمرزگار، 3- همان [خدايى] كه هفت آسمان «2» را بر فراز يكديگر آفريد در آفرينش خداى رحمان هيچ گونه بى نظمى نمىبينى باز هم توجه كن، آيا هيچ نقصى مشاهده مىكنى؟ 4- آن گاه دوباره [در جستجوى كمترين نقصى] ديده بگشاى تا نگاهت خجسته و ناكام به سوى تو باز گردد. 5- آسمان نزديكتر را با چراغها [يى] آراستيم «3» و آن را وسيله دفع شياطين قرار داديم «4» و عذاب سوزان براى آنان آماده كرديم. 6- كسانى كه پروردگارشان را انكار مىكنند، عذاب دوزخ را در انتظار دارند و بد سرانجامى است. 7- چون در دوزخ افكنده شوند، صداى جانخراشى از آن مىشنوند، در حالى كه به جوش و خروش مىافتد، 8- نزديك است [دوزخ] از شدت خشم پاره پاره شود هر گاه گروهى در آن افكنده مىشود، نگهبانان دوزخ «5» از آنها مىپرسند: آيا هشدار دهندهاى به سراغ شما نيامد «6»؟ 9- مىگويند: چرا، هشدار دهنده به سراغ ما آمد، ولى ما [او را] دروغ پرداز شمرديم و گفتيم: خدا چيزى نازل نكرده است شما در گمراهى بزرگى قرار گرفتهايد «7». 10- و اضافه مىكنند كه: اگر گوش مىداديم يا درك مىكرديم «8»، [امروز] دوزخى نبوديم. 11- آن گاه به گناه خود اعتراف مىكنند بدا به حال دوزخيان. 12- آنان كه از پروردگار خويش در نهان مىترسند، بىگمان آمرزش و پاداشى بزرگ در انتظار دارند. __________________________________________________ 1- براى توجيه ترجمه «خلق» در اينجا، به آيه 60 واقعه (56) توجه فرماييد. 2- به زيرنويس آيه 12 طلاق (65) مراجعه فرماييد. 3- منظور از «مصابيح» را در آيه 6 صافات (37) و فايده آن را در آيه 97 انعام (6) ملاحظه فرماييد. [.....] 4- به زيرنويس آيه 10 صافات (37) مراجعه فرماييد. 5- به آيه 6 تحريم (66) توجه فرماييد. 6- به نيمه دوم آيه 37 فاطر (35) توجه فرماييد. 7- به آيات 94 اسراء (17) و 7 فرقان (25) توجه فرماييد. 8- به آيه 37 ق (50) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 563 13- گفتار خويش را نهان كنيد يا آشكار، [به هر حال] خدا به راز دلها داناست «1». 14- چگونه خدايى كه [همه را] آفريده است [اسرار دلها را] نمىداند، در حالى كه باريك بين و آگاه است. 15- اوست كه زمين را براى شما رام كرد، در پهنه آن سير [و تلاش] كنيد و از روزى او بخوريد «2» و [آگاه باشيد كه] تجديد حيات [آدميان] به پيشگاه اوست. 16- آيا از [مجازات] خدايى كه [حاكم] بر آسمان [ها] است «3»، ايمن شدهايد كه شما را به كام زمين فرو برد، در حالى كه [زمين] در جنبش و اضطراب است؟ 17- آيا از [مجازات] خدايى كه [حاكم] بر آسمان [ها] است ايمن شدهايد كه بر سر شما طوفانى ريگبار فرستد «4»؟ بزودى خواهيد دانست كه هشدار من چگونه است. 18- پيشينيان آنها نيز [پيامبران را] دروغ پرداز شمردند [ديديد] تعرض من چگونه بود؟ 19- مگر پرندگانى را بر فراز خويش نديدهايد كه بالها [ى خود را] گسترده و جمع مىكنند؟ [هيچ عاملى] جز [تدبير] خداى رحمان نگاهشان نمىدارد چرا كه او به هر چيزى بيناست «5». 20- كيست آن كه در برابر خداى رحمان سپاه شما باشد و ياريتان دهد؟ انكار ورزان تنها گرفتار فريبند، 21- يا اگر [خداى رحمان] روزى خويش را باز دارد چه كسى شما را روزى تواند داد؟ آنها در سركشى و بيزارى [نسبت به حق]، لجاج مىورزند. 22- آيا كسى كه فرو افتاده بر چهره خويش مىخزد، راه يافتهتر است يا آن كه راست قامت به راهى راست «6» گام بر مىدارد؟ 23- بگو: اوست كه شما را پديد آورد و براى شما گوش و چشم و دل قرار داد [اما] كمتر سپاس مىداريد «7». 24- بگو: اوست كه شما را در زمين پديد آورد و [سرانجام] به پيشگاه او احضار مىشويد «8». 25- مىگويند: اگر راست مىگوييد، اين وعده [ى رستاخيز] چه وقت فرا مىرسد؟ 26- بگو: دانش [آن] تنها در اختيار خداست و من فقط هشدار دهنده آشكارم. __________________________________________________ 1- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 10 رعد (13)، 7 طه (20)، 19 غافر (40) و 16 ق (50) آمده است. 2- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 10- 12 رحمان (55) آمده است. 3- به آيه 84 زخرف (43) توجه فرماييد. 4- مورد نمونه آن را در آيه 34 قمر (54) ملاحظه فرماييد. 5- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 79 نحل (16) آمده است. 6- توضيح بيشتر اين «راه» را در نيمه دوم آيه 101 آل عمران (3) و آيات 61 يس (36) و 64 زخرف (43) ملاحظه فرماييد. 7- معنى و مفهوم اين آيه به بيان ديگرى در آيه 78 نحل (16) آمده است. 8- براى توجيه ترجمه «حشر» به بخش آخر آيه 61 قصص (28) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 564 27- هنگامى كه انكار ورزان رستاخيز را نزديك مشاهده كنند، رخسارشان زشت و سياه مىگردد و به آنها گفته مىشود: اين است آنچه [با تمسخر] خواستارش بوديد «1». 28- بگو: به نظر شما اگر من و همراهانم را خدا هلاك كند يا مورد ترحم قرار دهد، انكار ورزان را چه كسى از عذاب دردناك پناه مىدهد «2»؟ 29- بگو: اوست خداى رحمان كه به او ايمان آورديم و تنها بر او توكل كردهايم، بزودى خواهيد دانست چه كسى در گمراهى آشكار است. 30- بگو: به نظر شما اگر آب [هاى جارى] شما به زمين فرو رود، كيست كه باز براى شما آب جارى پديد آورد؟ 68- سوره قلم به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- نون «3»، سوگند به قلم و آنچه مىنويسند، 2- [با آن همه محاسن كه] به لطف پروردگارت [دارى، على رغم آنچه مىگويند] ديوانه نيستى «4»، 3- و [به پاس پايدارىات] پاداشى بىپايان خواهى داشت 4- و به خلق و خوى فوق العاده [نيكويى] آراسته شدهاى. 5- بزودى خواهى ديد و [مخالفانت] خواهند ديد 6- كه كدام يك از شما «5» دستخوش جنونيد. 7- محققاً پروردگار تو به حال كسانى كه از راه او منحرف شدهاند، آگاهتر است و نيز به حال راه يافتگان. 8- پس، از تكذيب كنندگان اطاعت مكن. 9- دوست داشتند تو نرمش نشان دهى و آنها [هم متقابلًا] نرم شوند «6». 10- و از هر سوگند پيشه بىمقدار اطاعت مكن. 11- هر غيبت كننده معتاد به سخن چينى، 12- مانع خير و متجاوز و گناهكار، 13- با اين همه، گستاخ و بىتبار، 14- به صرف اينكه مال و فرزندانى دارد. 15- چون آيات ما بر او خوانده شود، مىگويد: افسانههاى كهن [بيش نيست]. __________________________________________________ 1- اشاره به گفتار مخالفان است كه در آيه 16 ص (38) آمده است. [.....] 2- پاسخ گفتار دشمنان در مكه است كه در آيه 30 طور (52) آمده است. 3- تعداد تكرار حرف «ن» در اين سوره 133 مرتبه است كه مضرب 19 است. حرف مقطعه اين سوره، بر خلاف حروف مقطعه ساير سورهها، با سه حرف به صورت «نون» ثبت شده بنا بر اين در شمارش، دو «ن» محاسبه مىشود و اگر اين حرف مانند ساير حروف مقطعه ثبت مىشد، به لحاظ آمارى از نظر كد 19 كسر مىآمد! 4- اشاره به گفتار مخالفان است كه در آيات 6 حجر (15)، 36 صافات (37) و 14 دخان (44) و بخصوص در آيه 51 (قلم) آمده است. 5- در مورد عدول از قاعده املايى در كلمه «اييكم» به زيرنويس سوم آيه 245 بقره (2) مراجعه فرماييد. 6- به آيه 74 اسراء (17) و آيات 1- 3 كافرون (109) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 565 16- بر بينىاش داغ [رسوايى] خواهيم نهاد. 17- آنان را آزموديم، همان گونه كه صاحبان باغ را آن گاه كه سوگند خوردند صبحگاهان ميوهاش را خواهند چيد، 18- و «ان شاء اللَّه» نگفتند. 19- و در حالى كه خفته بودند، آفتى فراگير از جانب پروردگارت بر آن [باغ] زد. 20- و [بستانشان] به خاك سياه نشست. 21- صبحگاهان يكديگر را فرا خواندند، 22- كه اگر مصمم به چيدن ميوهها هستيد، بامدادان به كشتزار خود درآييد. 23- به راه افتادند، در حالى كه آهسته مىگفتند: 24- امروز نبايد در بوستان، هيچ بينوايى بر شما وارد شود، 25- صبحدم رهسپار شدند، در حالى كه [به تصور خود] بر منع مستمندان توانا بودند. 26- چون بستان را [به آن حال] ديدند، گفتند: اشتباه آمدهايم، 27- نه، بلكه همه چيز را از دست دادهايم «1». 28- عاقلترينشان گفت: مگر به شما نگفتم چرا [خداى را] تقديس نمىكنيد؟ 29- گفتند: پروردگارمان را تقديس مىكنيم ما خود [در حق خويش] ستم كردهايم. 30- آن گاه ملامتكنان به يكديگر روى آوردند. 31- [و] گفتند: واى بر ما كه طغيانگر بوديم. 32- چه بسا بهتر از آن را به ما باز دهد ما به سوى پروردگارمان روى مىبريم. 33- چنين است عذاب [دنيا]، و كاش مىدانستند كه عذاب آخرت سختتر است. 34- پرهيزكاران نزد پروردگارشان باغهاى پر نعمت بهشت را دارند. 35- آيا [ممكن است] مردمى را كه [در برابر پروردگارشان] تسليمند «2»، همچون بزهكاران قرار دهيم «3»؟ 36- شما را چه مىشود!؟ چگونه داورى مىكنيد؟! 37- مگر كتابى [آسمانى] داريد و به آن استناد مىكنيد؟! 38- و به نفع شما حاوى هر مطلبى است كه بخواهيد؟! 39- يا پيمان مؤكدى تا قيامت با ما داريد كه هر چه قضاوت كنيد، حق شماست؟ 40- از آنها بپرس كدامشان بر اين [پيمان] ضامنند 41- يا معبودانى دارند كه [در قدرت با خدا] شريكند؟ اگر راست مىگويند، آنها را معرفى كنند. 42- روزى كه بحران و دشوارى آشكار شود «4» و شرك ورزان به سجود فرا خوانده شوند ولى قادر [به انجام آن] نيستند، __________________________________________________ 1- به آيه 11 حج (22) توجه فرماييد. 2- براى توجيه افزوده، به آيات 131 و بخش انتهايى 133 بقره (2) توجه فرماييد. 3- معنى و مفهوم اين آيه در آيات 18 سجده (32)، 28 ص (38)، 21 جاثيه (45) و 20 حشر (59) آمده است. 4- معنى تحت اللفظ اين عبارت، «دامن از ساق گرفته شود» است، ولى برهنه شدن ساقها اصطلاحى است كنايه از شدت وخامت كار كه در اشعار قديم عرب به كار مىرفته است. مجمع البيان ذيل اين آيه دو نمونه از اين اشعار را نقل كرده است آيات 44 نمل (27) و 29 قيامت (75) نيز از همين مقوله است. ترجمه طاهرى، ص: 566 43- در حالى كه ديدگانشان فرو افتاده، غبار ذلت وجودشان را فرا گرفته است و [پيش از اين هم در دنيا] در حالى كه سلامت بودند، به خضوع [در برابر خدا] دعوت مىشدند [مع ذلك ابا مىكردند]. 44- مرا با تكذيب كننده [گان] اين سخن واگذار بتدريج آنان را از جايى كه گمان نمىبرند، به دام مىاندازيم «1»، 45- و مهلتشان مىدهم «2»، كه تدبير من محكم [و حساب شده] است. 46- مگر از آنان پاداش [رسالت] خواستهاى كه زير غرامتى گرانبارند؟! 47- يا از عالم غيب آگاهند و [خبرهاى نهان را] يادداشت مىكنند؟ 48- براى حكم پروردگارت پايدارى كن و همچون «همدم ماهى» «3»، [كم ظرفيت و شتابزده] مباش «4»، آن گاه كه اندوه زده [در شكم ماهى] ندا در داد «5». 49- اگر رحمتى از جانب پروردگارش شامل حال او نشده بود، نكوهيده به صحراى برهوت مىافتاد «6». 50- آن گاه پروردگارش او را برگزيد و در زمره شايستگانش قرار داد «7». 51- وقتى كه انكار ورزان آيات قرآن را شنيدند [از شدت خشم] نزديك بود با ديدگان [خيره و شرر بار] شان تو را بزنند «8» و مىگويند: مسلماً ديوانه است، 52- در حالى كه قرآن جز يادآورى براى جهانيان نيست. 69- سوره حاقه به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- حادثه تحقق يافتنى! 2- آن حادثه تحقق يافتنى كدام است؟! 3- خبر ندارى آن حادثه تحقق يافتنى چگونه است «9». 4- قوم ثمود «10» و عاد «11» آن رويداد كوبنده را دروغ شمردند. 5- اما قوم ثمود به [سبب] طغيان «12» به هلاكت كشيده شدند «13»، 6- و اما قوم عاد با تندبادى سرد و سخت هلاك شدند، 7- كه [خدا] آن را هفت شب و هشت روز پياپى بر آنها گماشت كه در آن [احوال] آن قوم را به خاك افتاده مىديدى، گويى تنههاى درختان خرماى پوسيده هستند «14». 8- آيا [اكنون] اثرى از آنها مىبينى؟ __________________________________________________ 1- به آيه 54 آل عمران (3) توجه فرماييد. 2- به آيه 178 آل عمران (3) توجه فرماييد. 3- منظور از «قرين ماهى»، يونس است وجه اين تسميه از آيات 139- 144 صافات (37) روشن مىشود. 4- براى توجيه افزوده، به آيه 87 انبياء (21) توجه فرماييد. 5- متن نداى او را در آيات 87 و 88 انبياء (21) ملاحظه فرماييد. [.....] 6- اين توجه پروردگارش را در صحرا، در آيه 146 صافات (37) ملاحظه فرماييد. 7- چگونگى آن را در آيات 147 و 148 صافات (37) ملاحظه فرماييد. 8- براى توجيه افزوده، به آيات 46 اسراء (17)، 72 حج (22) و 45 زمر (39) توجه فرماييد ضمناً شيخ المفسرين طبرسى به نقل از مفسران ديگر گفته است: «اينكه مفهوم آيه را به چشم زخم تعبير كردهاند، درست نيست». طبرسى در عين حال مىگويد: «به عقيده غالب مفسران، مقصود آيه همان چشم زخم است»، و اللَّه اعلم. 9- اين بيان، كنايه از عظمت موضوع مورد بحث است. 10- به زيرنويس آيه 141 شعراء (26) مراجعه فرماييد. 11- به زيرنويس آيه 50 هود (11) مراجعه فرماييد. 12- به بيان ديگر در آيه 11 شمس (91) آمده است. 13- به آيه 44 ذاريات (51) توجه فرماييد. 14- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 19 و 20 قمر (54) آمده است. ترجمه طاهرى، ص: 567 9- فرعون و [اقوام] قبل از او و [مردم] شهرهاى زير و رو شده «1» مرتكب خطا [و نافرمانى] شدند. 10- و پيامبر پروردگارشان را نافرمانى كردند، [خدا هم] به كيفرى سخت گرفتارشان كرد. 11- هنگامى كه سيلاب طغيان كرد، [نياكان] شما را بر كشتى [نوح] سوار كرديم، 12- تا آن را براى شما وسيله تذكرى قرار دهيم و گوشهاى شنوا آن را فرا گيرد «2». 13- آن گاه كه يك دم در صدا دهنده بزرگ دميده شود، 14- و زمين و كوهها [از جاى] برداشته شوند و با يك ضربه متلاشى گردند، 15- آن روز، واقعه [ى عظيم رستاخيز] به وقوع مىپيوندد، 16- و آسمان بشكافد، [زيرا] كه در آن روز سست و نااستوار مىگردد، 17- و فرشتگان بر كرانههاى آسمان [براى انجام مأموريت] موضع مىگيرند و در آن روز، عرش پروردگارت را هشت [تن از فرشتگان] بر فرازشان حمل مىكنند. 18- آن روز همه شما [بر دادگاه عدالت] عرضه مىشويد و هيچ سرى از [اسرار] شما پنهان نخواهد ماند «3». 19- پس هر كه كارنامهاش به دست راستش داده شود، [با شادمانى] گويد: بياييد كارنامه مرا بخوانيد، 20- يقين داشتم كه حساب [عملكرد] خويش را خواهم ديد، 21- او در بهشت برين كه ميوههايش در دسترس است، زندگى رضايت بخشى خواهد داشت. 22- او در بهشت برين كه ميوههايش در دسترس است، زندگى رضايت بخشى خواهد داشت. 23- او در بهشت برين كه ميوههايش در دسترس است، زندگى رضايت بخشى خواهد داشت. 24- در برابر رفتار گذشته خود، گوارا بخوريد و بياشاميد. 25- اما هر كه كارنامهاش به دست چپش داده شود، مىگويد: كاش كارنامهام را نداده بودند، 26- و از حسابم خبر نداشتم، 27- اى كاش مرگ پايان كار بود «4»، 28- اموالم سودى به حال من نداشت 29- و سلطهام از دست رفت «5»، 30- [آن گاه گويند:] دستگير و در بندش كنيد، 31- و او را به دوزخ در آوريد، 32- و با زنجيرى به طول هفتاد ذرع «6» مقيدش كنيد. 33- زيرا به خداى بزرگ ايمان نداشت، 34- و [مردم را] بر غذا دادن بينوا ترغيب نمىكرد. __________________________________________________ 1- منظور قوم لوط است به آيه 82 هود (11) توجه فرماييد. 2- به آيه 15 عنكبوت (29) توجه فرماييد. 3- به آيات 49 كهف (18) و 9 طارق (86) توجه فرماييد. 4- به آيه 40 نبأ (78) هم توجه فرماييد. 5- مصداق آن را در آيات 1 و 2 مسد (111) ملاحظه فرماييد. [.....] 6- عدد هفتاد نيز همچون عدد هفت، عدد تكثير است، مؤيد آن آيه 80 توبه (9) مىباشد در مورد عدد هفت نيز مؤيد آن، آيه 27 لقمان (31) است. ترجمه طاهرى، ص: 568 35- [بنا بر اين] امروز در اينجا دوستى مهربان ندارد «1»، 36- و نه غذايى جز غذاى آلوده، 37- كه تنها خطاكاران از آن مىخورند «2». 38- سوگند ياد مىكنم به آنچه مىبينيد «3» 39- و آنچه نمىبينيد، 40- كه اين [قرآن] گفتار فرستادهاى است بزرگوار «4»، 41- نه سرودههاى يك شاعر «5» [ولى] اندكى [از شما] باور مىكنيد، 42- و نه هم گفتار يك كاهن «6»، [هر چند] اندكى پند مىپذيريد. 44- اگر [محمد] سخنانى به دروغ بر ما بسته بود «7»، 45- قطعاً او را به چنگ قدرت مىگرفتيم، 46- آن گاه شاهرگش را قطع مىكرديم. 47- هيچ يك از شما هم قادر به دفاع از او نبود. 48- براستى قرآن مايه تذكر پرهيزكاران است. 49- و مىدانيم كه برخى از شما [آن را] تكذيب مىكنيد. 50- اين [تكذيب، عاقبت] مايه حسرتى براى انكار ورزان است «8». 51- [زيرا] قرآن حقيقت يقين است. 52- پس ويژگى [هاى] پروردگار بزرگت را تقديس كن. 70- سوره معارج به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- سؤال كنندهاى عذابى وقوع يافتنى را درخواست كرد» ، 2- [اين عذاب] به انكار ورزان اختصاص دارد و هيچ باز دارندهاى ندارد، 3- از جانب خداى صاحب امكانات عروج [فرا مىرسد]. 4- فرشتگان به معيت [فرمانده خود] روح الامين «10»، در روزى «11» كه مدتش [به حساب دنيا] پنجاه هزار سال است، به سوى او عروج مىكنند «12». 5- پس صبر كن، صبرى زيبنده. 6- آنها قيامت را بعيد مىبينند، 7- و [لى] ما آن را نزديك مىبينيم. 8- روزى [است] كه آسمان چون فلز گداخته گردد، 9- و كوهها همچون پشم رنگارنگ [حلاجى شده، متلاشى] گردند «13»، 10- و هيچ كس جوياى حال دوست مهربان [خود] نشود «14»، __________________________________________________ 1- به آيه 67 زخرف (43) توجه فرماييد. 2- به آيه 6 غاشيه (88) توجه فرماييد. 3- به زيرنويسهاى دو آيه 75 واقعه (56) و 1 بلد (90) مراجعه فرماييد. 4- به آيه 97 بقره (2) توجه فرماييد. 5- اشاره به گفتار مخالفان است كه در آيات 5 انبياء (21)، 36 صافات (37) و 30 طور (52) آمده است. 6- كاهن به كسى گفته مىشد كه مدعى بود از اسرار غيب خبر مىدهد و با جنيان ارتباط دارد و اخبار غيب را از آنها مىگيرد. 7- پاسخ ادعاى كفار است كه در آيه 8 احقاف (46) آمده است. 8- به آيه 27 فرقان (25) توجه فرماييد. 9- به آيات 32 انفال (8)، 16 ص (38) و 48 يونس (10) توجه فرماييد. 10- از القاب جبرئيل است آيه 193 شعراء (26) را با آيات 19- 21 تكوير (81) مقايسه فرماييد. 11- منظور روز قيامت است. 12- به نيمه اول آيه 75 زمر (39) و آيه 38 نبأ (78) توجه فرماييد. 13- براى توجيه افزوده، با آيه 5 قارعه (101) مقايسه فرماييد. [.....] 14- علت آن را در آيه 37 عبس (80) ملاحظه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 569 11- خويشانشان را به آنها مىنمايند [ولى كارى از آنها ساخته نيست و هر] گناهكار [ى] دوست دارد كه فرزندان و همسر و برادر خود را در برابر رهايى از عذاب آن روز فدا كند، 12- خويشانشان را به آنها مىنمايند [ولى كارى از آنها ساخته نيست و هر] گناهكار [ى] دوست دارد كه فرزندان و همسر و برادر خود را در برابر رهايى از عذاب آن روز فدا كند، 13- و نيز وابستگانش را كه او را در پناه خود مىگرفتند، 14- و هر كه را در زمين است يكسره، [بدين اميد] كه [اين فدا كردن ديگران] او را نجات دهد. 15- هرگز! [دوزخ] آتشى است زبانه كشيده، 16- [كه] پوست از تن مىكند، 17- [و] هر كه را كه [به حق] پشت كرد و روى برتافت، فرا مىخواند، 18- و [نيز هر كه را كه] جمعآورى كرد و اندوخت. 19- انسان ناشكيبا [و كم ظرفيت] آفريده شده است، 20- آن گاه كه كمترين سختى به او رسد، بىتاب است، 21- و چون به رفاه رسد، بخل مىورزد، 22- مگر نمازگزارانى 23- كه بر نمازشان مداومت مىورزند، 24- و آنها كه در اموالشان حقى معين 25- براى سائل و محروم است، 26- و آنان كه روز جزا را باور دارند «1» 27- و از عذاب پروردگارشان هراسانند، 28- [چرا كه در صورت غفلت] از عذاب پروردگارشان ايمن نتوانند بود. 29- و آنان كه اندام خود را [از پيروى شهوات] حفظ مىكنند، 30- مگر در برابر همسرانشان يا زنان اسيرى كه در اختيارشان قرار گرفته است، كه [در اين صورت] مورد ملامت نخواهند بود 31- و آنان كه فراتر از اين را بخواهند، تجاوزگرند، 32- و نيز آنان كه امانتها و پيمان خويش را رعايت مىكنند «2»، 33- و پاى گواهىهاى خود مىايستند «3»، 34- و بر نمازشان مراقبت دارند. 35- آنها در باغهايى از بهشت مورد اكرام هستند. 36- چرا انكار ورزان در گروههاى متفرق از راست و چپ به جانبت شتابانند «4»؟ 37- چرا انكار ورزان در گروههاى متفرق از راست و چپ به جانبت شتابانند؟ 38- آيا هر يك از آنها طمع دارد كه به بهشت پر نعمت در آورده شود؟ 39- هرگز! آنان را از آنچه «5» خود مىدانند، خلقشان كردهايم. __________________________________________________ 1- توضيح يوم الدين را در آيات 18 و 19 انفطار (82) ملاحظه فرماييد. 2- مفهوم اين آيه به بيان ديگر در بخش ابتدايى آيات 58 نساء (4) و 1 مائده (5) و نيز در بخش انتهايى آيات 34 اسراء (17) و 10 فتح (48) آمده است. 3- به آيه 135 نساء (4) توجه فرماييد. 4- به عقيده مجمع البيان و الميزان، منظور دورويان هستند كه در عين بىاعتقادى به حضور پيامبر مىآمدند. 5- بيان موصول در آيه 20 مرسلات (77) آمده و تعبير از نطفه به «ما» ى موصوله، براى تحقير ماده اوليه تكوين انسان و تقبيح تكبر و فخرفروشى انسانهاست. ترجمه طاهرى، ص: 570 40- به صاحب اختيار مشرقها و مغربها سوگند «1» كه ما قادريم 41- بدون هيچ عجزى، جاى آنها را به افراد شايستهترى بدهيم «2». 42- بگذار بيهوده بگويند و به بازى مشغول باشند تا با روز موعودشان «3» مواجه شوند «4»، 43- روزى كه شتابان از گورها خارج مىشوند، گويى، به سوى نقطه شاخصى مىشتابند «5»، 44- در حالى كه ديدگانشان فرو افتاده و غبار ذلت وجودشان را فرا گرفته است اين همان روزى است كه به آنها وعده مىدادند. 71- سوره نوح به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- نوح را به سوى قومش فرستاديم [و گفتيم] كه: قومت را قبل از آنكه عذابى دردناك بر آنها فرا رسد، هشدار بده «6». 2- [نوح] گفت: اى قوم من، من براى شما هشدار دهندهاى آشكارم، 3- كه [تنها] خداى را بندگى كنيد و از او پروا داريد و مطيع من باشيد، 4- تا گناهانتان «7» را بيامرزد و شما را تا زمانى معين مهلت دهد اگر متوجه باشيد، چون اجل مقرر خدا فرا رسد، تأخير پذير نيست. 5- [نوح] گفت: پروردگارا، من شب و روز قوم خود را [به پذيرش توحيد] دعوت كردم، 6- ولى دعوت من تنها موجب فرارشان شد «8». 7- هر گاه آنها را براى آمرزش تو فرا خواندم، انگشت در گوشهاى خود فرو بردند و جامه بر سر كشيدند «9» و [بر لجاجت خود] پاى فشردند و سخت تكبر ورزيدند، 8- باز هم با صداى رسا دعوتشان كردم، 9- آن گاه [دعوت خود را] آشكار و در نهان [به گونهاى خصوصى] بيان داشتم، 10- و گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه بسيار آمرزنده است، __________________________________________________ 1- به زيرنويسهاى دو آيه 75 واقعه (56) و 1 بلد (90) توجه فرماييد. 2- به آيه 16 فاطر (35) توجه فرماييد. 3- به آيه 66 زخرف (43) توجه فرماييد. 4- براى روشنتر شدن، به آيات 11 و 12 مزمل (73) توجه فرماييد. 5- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 51 يس (36) و 7 و 8 قمر (54) آمده و منظور از خروجشان، در آيه 6 زلزله (99) آمده است. 6- به آيه 165 نساء (4) توجه فرماييد. 7- منظور گناهان قبل از ايمان است به آيه 38 انفال (8) توجه فرماييد. 8- به آيه 82 اسراء (17) توجه فرماييد. [.....] 9- به همان منظور كه در آيه 26 فصلت (41) آمده است. ترجمه طاهرى، ص: 571 11- تا باران آسمان را پياپى بر شما بفرستد، 12- و شما را با [اعطاى] اموال و فرزندان يارى كند و باغها و نهرها براى شما پديد آورد «1». 13- چرا براى خدا بزرگى قائل نمىشويد «2»؟ 14- در حالى كه شما را طى مراحل مختلف آفريد «3». 15- مگر نمىبينيد كه خدا هفت آسمان «4» را چگونه بر فراز يكديگر آفريد «5»؟ 16- و ماه را در ميان آنها تابان و خورشيد را چراغى فروزان قرار داد؟ 17- خدا شما را [همچون گياه] به نحوى خاص از زمين روياند، 18- سپس شما را به زمين باز مىگرداند و دگربار به گونهاى شگفتانگيز، از آن بر مىانگيزد «6». 19- خدا زمين را براى شما [جولانگاهى] گسترده قرار داد، 20- تا در آن از راههاى پهناور سير كنيد. 21- نوح [پس از تلاش ناكامش] گفت: پروردگارا، آنها در برابر من نافرمانى كردند و پيرو كسى شدند كه مال و فرزندش جز بر خسران او نيفزود 22- و دسيسه سختى به كار بردند، 23- و گفتند: معبودان خود را رها مكنيد، بخصوص «ود»، «سواع»، «يغوث»، «يعوق» و «نسر» را 24- و آنها گروه بسيارى را به گمراهى كشاندند [بار خدايا] تنها بر گمراهى شان بيفزاى. 25- [سرانجام] به كيفر گناهانشان غرقه شدند و به آتش در انداخته شدند، و در برابر خدا ياورى براى خود نيافتند. 26- نوح گفت: پروردگارا، هيچ يك از انكار ورزان را روى زمين باقى مگذار. 27- اگر آنان را باقى گذارى، بندگان تو را گمراه خواهند كرد و جز نسلى بزهكار و ناسپاس به وجود نمىآورند «7». 28- پروردگارا، من و پدر و مادرم را و هر كه با ايمان به خانه من وارد شود و همه مردان و زنان با ايمان را بيامرز، و بر ستمگران جز نابودى ميفزاى. __________________________________________________ 1- به آيه 96 اعراف (7) توجه فرماييد. 2- شيخ المفسرين طبرسى گفته است: «رجاء» در پارهاى موارد معنى «خوف» دارد بنا بر اين معنى آيه اينست: «چرا از عظمت خدا نمىترسيد». طبرسى در عين حال در يكى از اقوالى كه نقل كرده به معنىاى كه در متن آوردهايم اشاره كرده است و اللَّه اعلم. 3- به آيات 5 حج و 12- 14 مؤمنون (23) توجه فرماييد. 4- به زيرنويس آيه 12 طلاق (65) مراجعه فرماييد. 5- به آيات 101 يونس (10) و 105 يوسف (12) توجه فرماييد. 6- همان معنى و مفهوم آيه 25 اعراف (7) را دارد. 7- اين بيان نوح نتيجه اطلاعى است كه با وحى خدا داشت به آيه 36 هود (11) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 572 72- سوره جن به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- بگو: به من وحى شده است كه تنى چند از جنيان [به آيات قرآن] گوش فرا دادند، آن گاه گفتند: ما قرآنى شگفت آور شنيديم 2- كه به سوى كمال هدايت مىكند، پس بدان ايمان آورديم و هرگز كسى را [در توان و تدبير] با پروردگارمان شريك نمىگيريم، 3- و [دريافتهايم كه] بزرگى و شكوه پروردگارمان والاست، نه همسرى برگزيده و نه فرزندى، 4- ولى [يكى از] نادان [هاى] ما در مورد خدا سخنانى دور از حق مىگفت، 5- و ما [سادهلوحانه] گمان مىكرديم كه هرگز انس و جن درباره خدا دروغ نخواهند گفت، 6- افرادى «1» از آدميان به بعضى از جنيان پناه مىبردند و [جنيان] بر ترس و گناه آنها مىافزودند، 7- و آدميان هم مثل شما مىپنداشتند كه خدا هرگز كسى را [به پيامبرى] مبعوث نخواهد كرد، 8- ما به آسمان نزديك شديم و آن را پر از نگهبانان قدرتمند و تيرهاى شهاب يافتيم، 9- و ما [پيش از اين] در جايگاههايى [از آسمان] براى استراق سمع مىنشستيم، ولى اكنون هر كه به استماع نشيند، شهابى را در كمين خود مىبيند «2»، 10- و ما [هنوز] نمىدانيم براى ساكنان زمين [با اين همه بىتوجهى] آيا شرى مقدر شده يا پروردگارشان هدايت و كمال آنان را خواسته است، 11- از ميان ما [نيز] افرادى شايستهاند و افرادى ناشايسته، [ما] گروههايى به راههاى گوناگون هستيم، 12- و ما بخوبى آگاهيم كه هرگز خداى را در زمين به تنگ نمىآوريم، و در برابر خدا راه گريزى نخواهيم داشت، 13- و همين كه [برنامه] هدايت «3» را شنيديم، بدان ايمان آورديم و هر كه به پروردگار خويش ايمان آورد، از كاستى [ها] و ستم ترسى نخواهد داشت، __________________________________________________ 1- به زيرنويس آيه 37 نور (24) مراجعه فرماييد. 2- به زيرنويس آيه 10 صافات (37) مراجعه فرماييد. 3- منظور قرآن است به آيه 185 بقره (2) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 573 14- برخى از ما [در برابر خدا] تسليمند «1» و برخى به دور از حق و آنان كه تسليم [حق] ند، راه كمال را مىجويند، 15- و اما آنها كه از حقيقت دور ماندهاند، سوخت دوزخ خواهند بود، 16- و [خدا مقرر داشته است كه] اگر در راه [كمال] استقامت ورزند، [سرزمين] آنان را سيراب مىكنيم «2»، 17- تا با اين [نعمت] در بوته آزمايش قرارشان دهيم و هر كه از ياد پروردگارش رويگرداند» ، به گرداب سخت عذاب سوقش دهد «4». 18- همه مساجد [و عبادات] ويژه خداست پس در كنار خدا هيچ كس را [به نيايش] مخوانيد، 19- و چون بنده [و پيامبر] خدا به عبادت او برخاست، گروهى [از مشركين،] نزديك بود بر سر او ريزند «5». 20- بگو، من منحصراً پروردگار خويش را [به الوهيت] مىخوانم و هيچ كس را [در قدرت و تدبير] با او شريك نمىدانم «6». 21- بگو: اختيار زيان و رحمتى براى شما ندارم. 22- و [نيز] بگو: هيچ كس مرا در قبال خدا پناه نخواهد داد، و هرگز پناهى جز او نخواهم يافت. 23- [پناهى ندارم] جز تبليغى از جانب خدا و [انجام] رسالتهاى او و هر كه خدا و پيامبرش را نافرمانى كند، جاودانه آتش دوزخ را خواهد داشت. 24- [هميشه گروه تو را ضعيف مىشمرند] تا آن گاه كه عذاب موعود خود را مشاهده كنند، خواهند دانست پشتيبان چه كسى ناتوانتر و سپاهش كوچكتر است. 25- بگو: من نمىدانم عذاب موعود شما نزديك است يا پروردگارم زمانى [دورتر] براى آن قرار داده است. 26- [تنها او] بر [اسرار] غيب آگاه است و هيچ كس را از [دانش] غيب خود آگاه نخواهد كرد، 27- مگر پيامبرى كه خود بپسندد «7» كه بر [محافظت] او فرشتگانى از پيش روى و پشت سرش قرار مىدهد، 28- تا مشخص گرداند كه پيامهاى پروردگارشان را رساندهاند و [خدا] به هر چه نزد آنهاست، احاطه دارد و هر چيزى را دقيقاً به شمار آورده است. __________________________________________________ 1- براى توجيه افزوده، به بخش پايانى آيه 71 انعام (6) توجه فرماييد. 2- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 96 اعراف (7) و 10- 12 نوح (71) آمده است. 3- چگونگى ياد خدا را در مسائل روزمره، به طور نمونه در مورد سليمان در آيه 40 نمل (27) ملاحظه فرماييد. [.....] 4- نوع اين عذاب در آيه 124 طه (20) آمده است. 5- براى توجيه افزودهها، به آيات 46 اسراء (17)، 72 حج (22) و 45 زمر (39) توجه فرماييد. 6- به آيه 116 نساء (4) توجه فرماييد. 7- به آيه 49 آل عمران (3) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 574 73- سوره مزمل به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- اى جامه بر خود پيچيده، 2- شب زندهدار باش، بجز اندكى [از شب]، 3- نيمى از شب را، يا اندكى هم از آن بكاه، 11- خويشانشان را به آنها مىنمايند [ولى كارى از آنها ساخته نيست و هر] گناهكار [ى] دوست دارد كه فرزندان و همسر و برادر خود را در برابر رهايى از عذاب آن روز فدا كند، 12- خويشانشان را به آنها مىنمايند [ولى كارى از آنها ساخته نيست و هر] گناهكار [ى] دوست دارد كه فرزندان و همسر و برادر خود را در برابر رهايى از عذاب آن روز فدا كند، 13- و نيز وابستگانش را كه او را در پناه خود مىگرفتند، 14- و هر كه را در زمين است يكسره، [بدين اميد] كه [اين فدا كردن ديگران] او را نجات دهد. 15- هرگز! [دوزخ] آتشى است زبانه كشيده، 16- [كه] پوست از تن مىكند، 17- [و] هر كه را كه [به حق] پشت كرد و روى برتافت، فرا مىخواند، 18- و [نيز هر كه را كه] جمعآورى كرد و اندوخت. 19- انسان ناشكيبا [و كم ظرفيت] آفريده شده است، 20- آن گاه كه كمترين سختى به او رسد، بىتاب است، 21- و چون به رفاه رسد، بخل مىورزد، 22- مگر نمازگزارانى 23- كه بر نمازشان مداومت مىورزند، 24- و آنها كه در اموالشان حقى معين 25- براى سائل و محروم است، 26- و آنان كه روز جزا را باور دارند «1» 27- و از عذاب پروردگارشان هراسانند، 28- [چرا كه در صورت غفلت] از عذاب پروردگارشان ايمن نتوانند بود. 29- و آنان كه اندام خود را [از پيروى شهوات] حفظ مىكنند، 30- مگر در برابر همسرانشان يا زنان اسيرى كه در اختيارشان قرار گرفته است، كه [در اين صورت] مورد ملامت نخواهند بود 31- و آنان كه فراتر از اين را بخواهند، تجاوزگرند، 32- و نيز آنان كه امانتها و پيمان خويش را رعايت مىكنند «2»، 33- و پاى گواهىهاى خود مىايستند «3»، 34- و بر نمازشان مراقبت دارند. 35- آنها در باغهايى از بهشت مورد اكرام هستند. 36- چرا انكار ورزان در گروههاى متفرق از راست و چپ به جانبت شتابانند «4»؟ 37- چرا انكار ورزان در گروههاى متفرق از راست و چپ به جانبت شتابانند؟ 38- آيا هر يك از آنها طمع دارد كه به بهشت پر نعمت در آورده شود؟ 39- هرگز! آنان را از آنچه «5» خود مىدانند، خلقشان كردهايم. __________________________________________________ 1- توضيح يوم الدين را در آيات 18 و 19 انفطار (82) ملاحظه فرماييد. 2- مفهوم اين آيه به بيان ديگر در بخش ابتدايى آيات 58 نساء (4) و 1 مائده (5) و نيز در بخش انتهايى آيات 34 اسراء (17) و 10 فتح (48) آمده است. 3- به آيه 135 نساء (4) توجه فرماييد. 4- به عقيده مجمع البيان و الميزان، منظور دورويان هستند كه در عين بىاعتقادى به حضور پيامبر مىآمدند. 5- بيان موصول در آيه 20 مرسلات (77) آمده و تعبير از نطفه به «ما» ى موصوله، براى تحقير ماده اوليه تكوين انسان و تقبيح تكبر و فخرفروشى انسانهاست. ترجمه طاهرى، ص: 570 40- به صاحب اختيار مشرقها و مغربها سوگند «1» كه ما قادريم 41- بدون هيچ عجزى، جاى آنها را به افراد شايستهترى بدهيم «2». 42- بگذار بيهوده بگويند و به بازى مشغول باشند تا با روز موعودشان «3» مواجه شوند «4»، 43- روزى كه شتابان از گورها خارج مىشوند، گويى، به سوى نقطه شاخصى مىشتابند «5»، 44- در حالى كه ديدگانشان فرو افتاده و غبار ذلت وجودشان را فرا گرفته است اين همان روزى است كه به آنها وعده مىدادند. 71- سوره نوح به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- نوح را به سوى قومش فرستاديم [و گفتيم] كه: قومت را قبل از آنكه عذابى دردناك بر آنها فرا رسد، هشدار بده «6». 2- [نوح] گفت: اى قوم من، من براى شما هشدار دهندهاى آشكارم، 3- كه [تنها] خداى را بندگى كنيد و از او پروا داريد و مطيع من باشيد، 4- تا گناهانتان «7» را بيامرزد و شما را تا زمانى معين مهلت دهد اگر متوجه باشيد، چون اجل مقرر خدا فرا رسد، تأخير پذير نيست. 5- [نوح] گفت: پروردگارا، من شب و روز قوم خود را [به پذيرش توحيد] دعوت كردم، 6- ولى دعوت من تنها موجب فرارشان شد «8». 7- هر گاه آنها را براى آمرزش تو فرا خواندم، انگشت در گوشهاى خود فرو بردند و جامه بر سر كشيدند «9» و [بر لجاجت خود] پاى فشردند و سخت تكبر ورزيدند، 8- باز هم با صداى رسا دعوتشان كردم، 9- آن گاه [دعوت خود را] آشكار و در نهان [به گونهاى خصوصى] بيان داشتم، 10- و گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه بسيار آمرزنده است، __________________________________________________ 1- به زيرنويسهاى دو آيه 75 واقعه (56) و 1 بلد (90) توجه فرماييد. 2- به آيه 16 فاطر (35) توجه فرماييد. 3- به آيه 66 زخرف (43) توجه فرماييد. 4- براى روشنتر شدن، به آيات 11 و 12 مزمل (73) توجه فرماييد. 5- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 51 يس (36) و 7 و 8 قمر (54) آمده و منظور از خروجشان، در آيه 6 زلزله (99) آمده است. 6- به آيه 165 نساء (4) توجه فرماييد. 7- منظور گناهان قبل از ايمان است به آيه 38 انفال (8) توجه فرماييد. 8- به آيه 82 اسراء (17) توجه فرماييد. [.....] 9- به همان منظور كه در آيه 26 فصلت (41) آمده است. ترجمه طاهرى، ص: 571 11- تا باران آسمان را پياپى بر شما بفرستد، 12- و شما را با [اعطاى] اموال و فرزندان يارى كند و باغها و نهرها براى شما پديد آورد «1». 13- چرا براى خدا بزرگى قائل نمىشويد «2»؟ 14- در حالى كه شما را طى مراحل مختلف آفريد «3». 15- مگر نمىبينيد كه خدا هفت آسمان «4» را چگونه بر فراز يكديگر آفريد «5»؟ 16- و ماه را در ميان آنها تابان و خورشيد را چراغى فروزان قرار داد؟ 17- خدا شما را [همچون گياه] به نحوى خاص از زمين روياند، 18- سپس شما را به زمين باز مىگرداند و دگربار به گونهاى شگفتانگيز، از آن بر مىانگيزد «6». 19- خدا زمين را براى شما [جولانگاهى] گسترده قرار داد، 20- تا در آن از راههاى پهناور سير كنيد. 21- نوح [پس از تلاش ناكامش] گفت: پروردگارا، آنها در برابر من نافرمانى كردند و پيرو كسى شدند كه مال و فرزندش جز بر خسران او نيفزود 22- و دسيسه سختى به كار بردند، 23- و گفتند: معبودان خود را رها مكنيد، بخصوص «ود»، «سواع»، «يغوث»، «يعوق» و «نسر» را 24- و آنها گروه بسيارى را به گمراهى كشاندند [بار خدايا] تنها بر گمراهى شان بيفزاى. 25- [سرانجام] به كيفر گناهانشان غرقه شدند و به آتش در انداخته شدند، و در برابر خدا ياورى براى خود نيافتند. 26- نوح گفت: پروردگارا، هيچ يك از انكار ورزان را روى زمين باقى مگذار. 27- اگر آنان را باقى گذارى، بندگان تو را گمراه خواهند كرد و جز نسلى بزهكار و ناسپاس به وجود نمىآورند «7». 28- پروردگارا، من و پدر و مادرم را و هر كه با ايمان به خانه من وارد شود و همه مردان و زنان با ايمان را بيامرز، و بر ستمگران جز نابودى ميفزاى. __________________________________________________ 1- به آيه 96 اعراف (7) توجه فرماييد. 2- شيخ المفسرين طبرسى گفته است: «رجاء» در پارهاى موارد معنى «خوف» دارد بنا بر اين معنى آيه اينست: «چرا از عظمت خدا نمىترسيد». طبرسى در عين حال در يكى از اقوالى كه نقل كرده به معنىاى كه در متن آوردهايم اشاره كرده است و اللَّه اعلم. 3- به آيات 5 حج و 12- 14 مؤمنون (23) توجه فرماييد. 4- به زيرنويس آيه 12 طلاق (65) مراجعه فرماييد. 5- به آيات 101 يونس (10) و 105 يوسف (12) توجه فرماييد. 6- همان معنى و مفهوم آيه 25 اعراف (7) را دارد. 7- اين بيان نوح نتيجه اطلاعى است كه با وحى خدا داشت به آيه 36 هود (11) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 572 72- سوره جن به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- بگو: به من وحى شده است كه تنى چند از جنيان [به آيات قرآن] گوش فرا دادند، آن گاه گفتند: ما قرآنى شگفت آور شنيديم 2- كه به سوى كمال هدايت مىكند، پس بدان ايمان آورديم و هرگز كسى را [در توان و تدبير] با پروردگارمان شريك نمىگيريم، 3- و [دريافتهايم كه] بزرگى و شكوه پروردگارمان والاست، نه همسرى برگزيده و نه فرزندى، 4- ولى [يكى از] نادان [هاى] ما در مورد خدا سخنانى دور از حق مىگفت، 5- و ما [سادهلوحانه] گمان مىكرديم كه هرگز انس و جن درباره خدا دروغ نخواهند گفت، 6- افرادى «1» از آدميان به بعضى از جنيان پناه مىبردند و [جنيان] بر ترس و گناه آنها مىافزودند، 7- و آدميان هم مثل شما مىپنداشتند كه خدا هرگز كسى را [به پيامبرى] مبعوث نخواهد كرد، 8- ما به آسمان نزديك شديم و آن را پر از نگهبانان قدرتمند و تيرهاى شهاب يافتيم، 9- و ما [پيش از اين] در جايگاههايى [از آسمان] براى استراق سمع مىنشستيم، ولى اكنون هر كه به استماع نشيند، شهابى را در كمين خود مىبيند «2»، 10- و ما [هنوز] نمىدانيم براى ساكنان زمين [با اين همه بىتوجهى] آيا شرى مقدر شده يا پروردگارشان هدايت و كمال آنان را خواسته است، 11- از ميان ما [نيز] افرادى شايستهاند و افرادى ناشايسته، [ما] گروههايى به راههاى گوناگون هستيم، 12- و ما بخوبى آگاهيم كه هرگز خداى را در زمين به تنگ نمىآوريم، و در برابر خدا راه گريزى نخواهيم داشت، 13- و همين كه [برنامه] هدايت «3» را شنيديم، بدان ايمان آورديم و هر كه به پروردگار خويش ايمان آورد، از كاستى [ها] و ستم ترسى نخواهد داشت، __________________________________________________ 1- به زيرنويس آيه 37 نور (24) مراجعه فرماييد. 2- به زيرنويس آيه 10 صافات (37) مراجعه فرماييد. 3- منظور قرآن است به آيه 185 بقره (2) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 573 14- برخى از ما [در برابر خدا] تسليمند «1» و برخى به دور از حق و آنان كه تسليم [حق] ند، راه كمال را مىجويند، 15- و اما آنها كه از حقيقت دور ماندهاند، سوخت دوزخ خواهند بود، 16- و [خدا مقرر داشته است كه] اگر در راه [كمال] استقامت ورزند، [سرزمين] آنان را سيراب مىكنيم «2»، 17- تا با اين [نعمت] در بوته آزمايش قرارشان دهيم و هر كه از ياد پروردگارش رويگرداند» ، به گرداب سخت عذاب سوقش دهد «4». 18- همه مساجد [و عبادات] ويژه خداست پس در كنار خدا هيچ كس را [به نيايش] مخوانيد، 19- و چون بنده [و پيامبر] خدا به عبادت او برخاست، گروهى [از مشركين،] نزديك بود بر سر او ريزند «5». 20- بگو، من منحصراً پروردگار خويش را [به الوهيت] مىخوانم و هيچ كس را [در قدرت و تدبير] با او شريك نمىدانم «6». 21- بگو: اختيار زيان و رحمتى براى شما ندارم. 22- و [نيز] بگو: هيچ كس مرا در قبال خدا پناه نخواهد داد، و هرگز پناهى جز او نخواهم يافت. 23- [پناهى ندارم] جز تبليغى از جانب خدا و [انجام] رسالتهاى او و هر كه خدا و پيامبرش را نافرمانى كند، جاودانه آتش دوزخ را خواهد داشت. 24- [هميشه گروه تو را ضعيف مىشمرند] تا آن گاه كه عذاب موعود خود را مشاهده كنند، خواهند دانست پشتيبان چه كسى ناتوانتر و سپاهش كوچكتر است. 25- بگو: من نمىدانم عذاب موعود شما نزديك است يا پروردگارم زمانى [دورتر] براى آن قرار داده است. 26- [تنها او] بر [اسرار] غيب آگاه است و هيچ كس را از [دانش] غيب خود آگاه نخواهد كرد، 27- مگر پيامبرى كه خود بپسندد «7» كه بر [محافظت] او فرشتگانى از پيش روى و پشت سرش قرار مىدهد، 28- تا مشخص گرداند كه پيامهاى پروردگارشان را رساندهاند و [خدا] به هر چه نزد آنهاست، احاطه دارد و هر چيزى را دقيقاً به شمار آورده است. __________________________________________________ 1- براى توجيه افزوده، به بخش پايانى آيه 71 انعام (6) توجه فرماييد. 2- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 96 اعراف (7) و 10- 12 نوح (71) آمده است. 3- چگونگى ياد خدا را در مسائل روزمره، به طور نمونه در مورد سليمان در آيه 40 نمل (27) ملاحظه فرماييد. [.....] 4- نوع اين عذاب در آيه 124 طه (20) آمده است. 5- براى توجيه افزودهها، به آيات 46 اسراء (17)، 72 حج (22) و 45 زمر (39) توجه فرماييد. 6- به آيه 116 نساء (4) توجه فرماييد. 7- به آيه 49 آل عمران (3) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 574 73- سوره مزمل به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- اى جامه بر خود پيچيده، 2- شب زندهدار باش، بجز اندكى [از شب]، 3- نيمى از شب را، يا اندكى هم از آن بكاه، 4- يا [كمى] بر آن بيفزاى و قرآن را به آرامى تمام بخوان، 5- كه ما [به وحى خود] گفتارى گرانمايه را بر تو القا خواهيم كرد. 6- بىگمان شب زندهدارى «1»، تلاشى سختتر و گفتارى صائبتر [در خداجويى] است، 7- كه در [طول] روز مشغله فراوان دارى. 8- ويژگى [هاى] پروردگارت را ياد كن و خود را به تمامى به او بسپار، 9- همان صاحب اختيار مشرق و مغرب كه معبودى جز او نيست، پس او را كارگزار خويش انتخاب كن. 10- در برابر گفتار [تلخ] شان شكيبا باش و به شيوهاى زيبنده از آنان كناره بگير، 11- و تكذيب كنندگان صاحب تنعم «2» را به من واگذار و اندك زمانى مهلتشان ده «3»، 12- كه زنجيرها و دوزخ در اختيار ماست. 13- و [نيز] غذايى گلوگير «4» و عذابى دردناك، 14- [در] روزى كه زمين و كوهها سخت به لرزه درآيد و كوهها تودهاى از شن روان گردد. 15- بر شما پيامبرى فرستاديم كه شاهد [نحوه برخورد] شماست، همان گونه كه بر فرعون پيامبرى فرستاديم، 16- پس فرعون به نافرمانى آن پيامبر برخاست، ما هم او را به مجازاتى سخت گرفتيم. 17- حال اگر انكار ورزيد، چگونه از [عذاب] روزى كه كودكان را پير مىكند، پرهيز مىكنيد؟ 18- آسمان از [هيبت] آن [روز] شكافته خواهد شد وعده الهى انجام يافتنى است. 19- اين آيات تذكرى است پس هر كه مىخواهد، راهى به سوى پروردگار خويش در پيش گيرد «5». __________________________________________________ 1- معنى تحت اللفظ آن «حادثه شب» است، ولى منظور همان است كه در متن آمده است. 2- به زيرنويس آيه 27 دخان (44) مراجعه فرماييد. 3- به آيه 197 آل عمران (3) توجه فرماييد. 4- به آيات 17 ابراهيم (14) و 43- 46 دخان (44) و 6 و 7 غاشيه (88) توجه فرماييد. 5- اين آيه همان معنى و مفهوم آيه 3 انسان (76) را دارد. ترجمه طاهرى، ص: 575 20- پروردگار تو آگاه است كه تو و گروهى از همراهانت نزديك دو ثلث يا نصف يا [حد اقل] ثلث شب را [به عبادت] بر مىخيزيد خداست كه شب و روز را تقدير مىكند [او] آگاه است كه شما قادر نيستيد اين حدود را [براى شب زندهدارى] بدرستى رعايت كنيد، لذا [به رحمت خود] بر شما بازگشت اينك هر چه ميسر است، [در ساعات شب] به تلاوت قرآن بپردازيد خدا مىداند كه برخى از شما بيمار خواهند بود، و برخى ديگر در طلب روزى از بخشايش خدا در سفرند، و گروهى ديگر در راه خدا جنگ مىكنند، پس در همان حد كه ميسر است آيات قرآن را تلاوت كنيد، و به نماز بايستيد و زكات بپردازيد و [با انفاق خود] به خدا وامى نيكو بدهيد و هر نيكويى كه براى خود پيش مىفرستيد، به صورت پاداشى بهتر و بزرگتر، آن را نزد خدا باز مىيابيد و از خدا آمرزش بخواهيد كه خدا آمرزگارى است مهربان. 74- سوره مدثر به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- اى جامه بر خود پوشيده، 2- برخيز و [مردم را] هشدار بده، 3- و پروردگارت را به بزرگى ياد كن، 4- و جامههاى خويش را پاكيزه دار «1»، 5- و از اضطراب دورى گزين، 6- و نعمتى مده كه زيادتر انتظار داشته باشى، 7- و براى [انجام رسالت] پروردگارت شكيبا باش. 8- آن گاه كه در صدا دهنده بزرگ دميده شود، 9- آن روز، روز دشوارى است «2»، 10- كه براى انكار ورزان [روز] آسانى نيست «3». 11- مرا با آن كس كه تنها [يش] آفريدهام [و عناد دارد]، واگذار، 12- كه مال فراوان عطايش كردم، 13- و فرزندانى حاضر [به خدمت]، 14- و [هر گونه نعمتى] به وفور برايش آماده كردم، 15- باز هم طمع بسته است كه [بر نعمتهايش] بيفزايم. 16- هرگز! [چرا كه] در برابر آيات ما حق ستيز است. 17- بزودى او را به ستوه مىآورم. __________________________________________________ 1- علامه طباطبايى ذيل اين آيه، در يكى از اقوال خود گفته است: اين عبارت كنايه است از اصلاح عمل در كلام عرب ديده مىشود كه از طهارت باطن و صلاح عمل به طهارت جامه، كنايه مىآورند. علامه در عين حال معنى ظاهرى كلام را نيز با اعتبار مىداند. 2- به آيات 1 و 2 حج (22) توجه فرماييد ولى اين دشوارى براى همه نيست به آيه 89 نمل (27) توجه فرماييد. 3- به آيه 17 مزمل (73) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 576 18- [براى مبارزه با حق] انديشه كرد و برنامه ريخت، 19- نابود باد كه چگونه [جسورانه] برنامه ريخت، 20- باز هم نابود باد كه چگونه برنامه ريخت، 21- آن گاه نظرى افكند، 22- سپس چهره در هم كشيد و ترش رويى كرد، 23- سپس اعراض و گردنكشى كرد 24- و گفت: اين [قرآن] جز جادوى نقل شده از ديگران و كلام بشر نيست. 25- و گفت: اين [قرآن] جز جادوى نقل شده از ديگران و كلام بشر نيست. 26- بزودى او را به دوزخ درآورم. 27- خبر ندارى دوزخ چگونه است. 28- [آتشى است كه] نه باقى مىگذارد، و نه رها مىسازد «1»، 29- پوست [ها] را مىسوزاند 30- نوزده [آتشبان] بر آن گماشته شده است. 31- آن آتشبانان را از فرشتگان قرار داديم و تعدادشان را به منظور آزمايش انكار ورزان معين كرديم تا اهل كتاب [به دليل هماهنگى با كتابشان] مطمئن شوند و بر ايمان مؤمنان نيز افزوده شود و اهل كتاب و مؤمنان [در آن] ترديد نكنند، و نيز بيماردلان و انكار ورزان [به طعنه] اظهار نظر كنند كه: خدا از اين توصيف چه منظورى داشت «2»؟ خدا اين گونه هر كه را بخواهد، گمراه مىكند «3» و هر كه را بخواهد، هدايت مىكند «4» و از [چگونگى] سپاهيان پروردگارت هيچ كس جز خودش آگاه نيست و اين [آيات] جز تذكارى براى بشر نيست. 32- هرگز [آيات قرآن جادو و كلام بشر نيست] «5»، سوگند به ماه [تابان]، 33- و سوگند به شب، چون آهنگ رفتن كند، 34- و سوگند به بامداد، آن گاه كه چهره نمايد، 35- كه [آيات] قرآن يكى از پديدههاى بزرگ است، 36- هشدار دهنده بشر، 37- براى هر كه از شما كه بخواهد [در راه حق] پيشى گيرد، يا باز ايستد. 38- هر كسى در گرو دستاورد خويش است، 39- مگر سعادتمندان، 40- كه در باغهايى از بهشت در مورد بزهكاران به گفتگو مىنشينند 41- كه در باغهايى از بهشت در مورد بزهكاران به گفتگو مىنشينند كه: 42- چه عاملى شما را به دوزخ كشاند؟ 43- پاسخ مىدهند: نمازگزار نبوديم، 44- و بينوا را اطعام نمىكرديم، 45- و با ياوه گويان هم آواز بوديم، 46- و روز جزا را انكار مىكرديم، 47- تا زمانى كه مرگ ما فرا رسيد، __________________________________________________ 1- به آيات 74 طه (20) و 12 و 13 اعلى (87) توجه فرماييد. 2- براى درك بهتر و روشنتر شدن، به آيه 26 بقره (2) توجه فرماييد. [.....] 3- به بخش پايانى آيه 34 غافر (40) و نيمه دوم آيه 5 صف (61) توجه فرماييد. 4- به بخش پايانى آيه 13 شورى (42) توجه فرماييد. 5- اشاره به گفتار وليد است كه در آيه 25 همين سوره (مدثر) آمده است. ترجمه طاهرى، ص: 577 48- پس، شفاعت شفيعان به حالشان سودمند نخواهد بود. «1» 49- چرا از اين تذكر اعراض مىكنند؟ 50- گويى گورخرانى رميدهاند 51- كه از [مقابل] شير مىگريزند. 52- هر يك از آنها انتظار دارد كه نامههايى گشوده [از جانب خدا] دريافت كند «2». 53- هرگز [چنين قرارى نيست]! بلكه آنها از آخرت ترس ندارند. 54- هرگز [چنين قرارى نيست]! قرآن اندرز و تذكر است، 55- پس هر كه خواهد، از آن پند گيرد، 56- و پند نمىگيرند، مگر به موجب [نظمى كه] خواست خدا [بر آن مبتنى است] «3»، اوست كه سزاوار است در برابرش پروا كنند، و سزاوار آنكه بيامرزد. 75- سوره قيامت به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- سوگند ياد مىكنم به روز رستاخيز «4»، 2- و سوگند ياد مىكنم به ضمير ملامتگر [كه رستاخيز به وقوع مىپيوندد]، 3- آيا انسان مىپندارد كه هرگز استخوانهايش را جمع [و بازسازى] نخواهيم كرد «5»؟ 4- آرى، [آنها را باز مىسازيم] در حالى كه قادريم [حتى خطوط] سرانگشتانش را هم سامان دهيم. 5- بلكه انسان علاقه دارد [باقيمانده عمرِ] فرا روى [خويش] را نيز به ناشايستگى گذراند، 6- [كه از سر خودخواهى] مىپرسد: روز رستاخيز چه زمانى فرا مىرسد؟ 7- [بگو:] آن گاه كه ديدهها خيره شود «6»، 8- و ماه تيره گردد، 9- و خورشيد و ماه در هم آميخته شوند، 10- انسان در آن روز مىگويد: راه گريز كجاست؟! 11- هرگز! پناهگاهى وجود ندارد. 12- آن روز، قرارگاه [نهايى] پيشگاه پروردگار توست «7». 13- در آن روز انسان را به آنچه انجام داده و آنچه [از آثار و سنتهاى نيك و بد] باقى گذاشته است، آگاه خواهند كرد «8» 14- بلكه انسان [خود] نسبت به وضع خويش بصيرت دارد «9»، 15- اگر چه عذرهاى خود را در ميان آرد «10» 16- [به هنگام دريافت وحى] زبانت را به [قرائت فورى] آن مگشاى تا براى [فراگيرى] آن شتاب كنى «11»، 17- كه تنظيم و خواندنش بر عهده ماست، 18- و چون آن را قرائت كرديم، قرائتش را [در ذهن خود با سكوت] پى گير، 19- آن گاه شرح و بيان آن هم بر عهده ماست. __________________________________________________ 1- به آيه 18 غافر (40) توجه فرماييد. 2- اشاره است به گفتار مخالفان كه در آيه 93 اسراء (17) و نيمه اول آيه 124 انعام (6) آمده است. 3- به آيات 16 مائده (5) و 80 توبه (9) توجه فرماييد. 4- براى توجيه حذف حرف «لا» در ترجمه، به زيرنويسهاى دو آيه 75 واقعه (56) و 1 بلد (90) توجه فرماييد. 5- اشاره به مفاد آيه 78 يس (36) است. 6- به آيه 97 انبياء (21) و نيمه دوم آيه 37 نور (24) توجه فرماييد. 7- به آيات 6 انشقاق (84)، 8 علق (96) و 42 نجم (53) توجه فرماييد. 8- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 13 اسراء (17) و 5 انفطار (82) آمده است به آيه 12 يس (36) هم توجه فرماييد. 9- به آيات 14 اسراء (17) و 35 نازعات (79) توجه فرماييد. 10- به آيات 57 روم (30) و 52 غافر (40) توجه فرماييد. 11- مفهوم آيه همان مفاد آيه 114 طه (20) است. [.....] ترجمه طاهرى، ص: 578 20- هرگز [عذرهايش پذيرفته نيست] «1»، ولى شما دنياى گذرا را دوست داريد «2»، 21- و آخرت را رها مىكنيد «3». 22- چهرههايى در آن روز شاداب است» ، 23- و به پروردگارش توجه دارد «5»، 24- و چهرههايى هم در آن روز گرفته است، 25- و مىداند كه مورد عذابى كمر شكن قرار خواهد گرفت. 26- هرگز [حب شما به دنياى زودگذر عاقلانه نيست]، آن گاه كه [جانها] به گلوگاه رسد، 27- و [در ميان اطرافيان] گفته شود: افسونگر كيست [كه نجاتش دهد]؟ 28- و يقين كند كه [هنگام] فراق است، 29- آن گاه حالات سخت و بحرانى فرا رسد «6»، 30- آن روز مسير و سرانجام [همه] به سوى پروردگار توست. 31- [واى بر آن كه] نه تصديق كرد و نه توجه، 32- بلكه دروغ شمرد و روى برتافت «7»، 33- آن گاه خرامان نزد خانواده خويش رفت. 34- [عذاب رستاخيز] براى تو سزاوارتر است و سزاوارتر 35- باز هم سزاوارتر و سزاوارتر. 36- مگر انسان مىپندارد كه بيهوده [و بىتكليف] رها خواهد شد «8»؟ 37- مگر [تمامى وجودش] تنها يك قطره آب نبود كه [در رحم] ريخته شد؟ 38- سپس جنينى ابتدايى «9» شد، و آن گاه [او را] آفريد و سامان داد، 39- و از آن [قطره]، زوج نر و ماده پديد آورد. 40- آيا چنين [خدايى] قادر به زنده كردن مردگان نيست؟ 76- سوره انسان (دهر) به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- قطعاً روزگارانى بر انسان گذشته است كه [وجودش] چيزى قابل ذكر نبوده است. 2- ما انسان را از نطفهاى در هم آميخته آفريديم تا او را بيازماييم از اين روى شنوا و بينايش گردانديم. 3- راه را به او ارائه داديم، خواه سپاسگزار [و پذيراى آن] باشد، خواه ناسپاس. 4- براى [كيفر] انكار ورزان، زنجيرها و بندها و آتش سوزان آماده كردهايم. 5- نيكوكاران از قدحى مىنوشند كه آميزه آن، [آب] چشمه كافور است، __________________________________________________ 1- اشاره به مفاد آيه 15 همين سوره (قيامت) است. 2- به آيه 18 اسراء (17) توجه فرماييد. 3- معنى و مفهوم دو آيه اخير به بيان كاملتر در آيه 24 توبه (9) آمده است. 4- به آيات 22- 24 مطففين (83) توجه فرماييد. 5- وضع افرادى كه نقطه مقابل آنها هستند، از اين جهت در آيه 15 مطففين (83) آمده است. 6- معنى تحت اللفظ آن «ساقهاى پا به هم پيچد» است، ولى ابو الفتوح رازى به نقل از يكى از مفسران گذشته گفته است: اين جمله كنايه از افزوده شدن رنجى بر رنج ديگر است و در تأييد اين نظر دو بيت شعر از ادبيات قديمى عرب را شاهد مثال آورده است، شيخ المفسرين طبرسى و علامه طباطبايى همين معنى را در پايان توضيحات خود آوردهاند. لازم به ذكر مىباشد كه يكى از معانى «ساق» در لغت عرب، سختى و بلاى شديد است، در اين رابطه به آيه 42 قلم (68) توجه فرماييد. بديهى است همان طور كه آيات بعد هم نشان مىدهد، اين حالات به هنگام مرگ، خاص گنهكاران است نه همه به آيه 50 انفال (8) از يك جهت و آيه 32 نحل (16) از جهت ديگر توجه فرماييد. 7- به آيه 48 طه (20) توجه فرماييد. 8- مفهوم اين آيه به بيان ديگر در آيه 115 مؤمنون (23) آمده است. 9- به زيرنويس آيه 2 علق (96) مراجعه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 579 6- چشمهاى كه بندگان [خاص] خدا از آن مىنوشند و [به هر جا كه خواهند] روانش مىسازند. 7- آنها به نذر [خود] وفا مىكنند و از روزى كه آسيب آن فراگير است، مىترسند، 8- و غذا [ى خود] را با وجود دوست داشتنش به بينوا و يتيم و اسير مىدهند «1»، 9- [با اين نيت كه] شما را براى خشنودى خدا اطعام مىكنيم و از شما پاداش و سپاسى نمىخواهيم، 10- ما از پروردگار خود در مورد روزى كه [چهرهها] گرفته و دشوار است، مىترسيم. 11- خدا هم آنان را از آسيب آن روز نگاه مىدارد و طراوت و سرور به آنان ارزانى مىدارد «2»، 12- و در برابر پايدارى كه كردند، بهشت و آزادى به آنان پاداش مىدهد «3»، 13- در حالى كه بر تختها تكيه زدهاند نه حرارت آفتاب را احساس مىكنند و نه سرماى سخت را 14- سايههايش در نزديكى آنهاست و ميوههايش بسهولت در دسترس است. 15- و ظرفهاى سيمين و جامهاى بلورين پيرامون آنها گردانده مىشود، 16- بلورهاى نقره فام كه آنها را متناسب اندازه كردهاند. 17- در آنجا از قدحى نوشانيده مىشوند كه آميزه آن زنجبيل است، 18- از چشمهاى در بهشت به نام سلسبيل «4». 19- و نوجوانانى همواره شاداب گرد آنها [به خدمت] مىگردند كه آنها را چون ببينى، مرواريدهايى پراكنده، مىپندارى. 20- و چون بدانجا نظر افكنى، نعمتى فراوان و فرمانروايى عظيمى خواهى ديد. 21- بر اندامشان جامههاى سبز رنگ از ديباى ظريف و نيز ديباى ستبر است، و به دستوارههاى سيمين آراسته شدهاند و پروردگارشان آشاميدنى پاك به آنها مىنوشاند. 22- اين [نعمات] به عنوان پاداش در اختيار شماست و تلاششان مورد نظر [خدا] بوده است. 23- ما قرآن را تدريجاً بر تو نازل كرديم، 24- براى حكم پروردگارت پايدارى كن و از [هيچ] گناهكار يا ناسپاسى از ميان آنان اطاعت مكن، 25- و ويژگى [هاى] پروردگارت را بامداد و شبانگاه [همواره] ياد كن، __________________________________________________ 1- به آيه 92 آل عمران (3) توجه فرماييد. 2- به آيه 24 مطففين (83) توجه فرماييد. 3- درست عكس وضعيتى كه كافران خواهند داشت با آيه 4 همين سوره (انسان) مقايسه فرماييد همين مقايسه مؤيد معنىاى است كه براى «حرير» انتخاب كردهايم. 4- به آيه 6 همين سوره (انسان) توجه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 580 26- و پارهاى از شب را براى خدا سجده [و نماز] به جاى آر و بخشى بلند از شب را به تقديس او پرداز «1». 27- اين مردم، دنياى زودگذر را دوست مىدارند و روز دشوارى را در برابر خود رها [و فراموش] كردهاند «2». 28- ما آنها را آفريديم و اندامشان را استوار كرديم و هر گاه بخواهيم، به جاى آنان [گروه ديگرى] مانند آنها را مىآوريم. 29- اين آيات تذكرى است پس هر كه خواهد، راهى به سوى پروردگار خويش در پى گيرد «3». 30- و خواست شما محدود در [قانونمندى و] خواست خداست «4»، كه خدا دانا و فرزانه است. 31- هر كه را بخواهد [و شايسته بداند]، در رحمت خويش در مىآورد، و براى ستمگران عذابى دردناك آماده كرده است. 77- سوره مرسلات به نام خداى رحمان [و] رحيم 1- سوگند به بادهاى فرستاده شده به وجهى نيكو، 2- و طوفانهاى سخت، 3- و بادهاى منتشر كنندهِ [ابرها]، 4- و جداسازان [حق از باطل]، 5- و القا كنندگان وحى، 6- براى اتمام حجت يا هشدار، 7- كه آنچه «5» به شما وعده داده مىشود، قطعاً واقع شدنى است. 8- آن گاه كه ستارگان تيره شوند، 9- و آن گاه كه آسمان شكافته شود، 10- و كوهها فرو پاشد «6»، 11- و آن گاه كه پيامبران را به ميقات آورند «7». 12- براى كدام روز تعيين وقت شده است؟ 13- براى روز داورى «8»، 14- خبر ندارى روز داورى چگونه است! 15- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان «9». 16- مگر پيشينيان را [به كيفر انكار] هلاك نكرديم؟ 17- گروههاى بعدى را هم در پى آنها مىفرستيم. 18- با بزهكاران اين گونه رفتار مىكنيم. 19- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. __________________________________________________ 1- به آيات 2- 4 مزمل (73) توجه فرماييد. [.....] 2- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 7 روم (30) آمده است. 3- اين آيه همان معنى و مفهوم آيه 3 همين سوره (انسان) را دارد. 4- نمونه آن را در آيه 8 قصص (28) ملاحظه فرماييد. 5- منظور رستاخيز است. 6- نحوه آن و توضيح بيشتر را در آيات 105- 107 طه (20) ملاحظه فرماييد. 7- به آيه 69 زمر (39) توجه فرماييد. 8- به آيه 38 همين سوره (مرسلات) توجه فرماييد. 9- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيه 60 ذاريات (51) آمده است. ترجمه طاهرى، ص: 581 20- مگر شما را از آبى بىمقدار نيافريديم؟ 21- و آن را تا مدتى معين در قرارگاهى استوار قرار داديم، 22- و آن را تا مدتى معين در قرارگاهى استوار قرار داديم، 23- و سامان [ش] داديم و نيكو سامان مىدهيم. 24- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 25- آيا زمين را پرندهاى تيز پرواز قرار نداديم كه زندگان و مردگان را [بر گرده خود] نگهبان است؟ 26- آيا زمين را پرندهاى تيز پرواز قرار نداديم كه زندگان و مردگان را [بر گرده خود] نگهبان است؟ 27- و در زمين كوههاى ثابت و افراشته پديد آورديم و [از رودها و چشمههاى آن] شما را آبى گوارا نوشانديم. 28- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 29- به سوى عذابى كه آن را دروغ مىشمرديد، روان شويد «1»، 30- برويد به سوى سايهاى سه شاخه [از دود]، 31- كه نه سايه گستر است و نه از شعله آتش باز مىدارد. 32- شرارههايى بسان قصر مىافكند، 33- گويى كه آنها [انبوه] اشتران زردفام هستند. 34- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 35- روزى است كه [بزهكاران در دفاع از خود] قادر به بيان نيستند «2»، 36- و رخصت عذرخواهى هم نخواهند داشت «3». 37- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 38- امروز روز داورى است كه شما و پيشينيان را گرد آوردهايم «4». 39- اگر نيرنگى [براى فرار از چنگ عدالت] داريد، در برابر من به كار گيريد. 40- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 41- پرهيزكاران در سايهها و [كنار] چشمه سارها به سر مىبرند «5»، 42- و هر ميوهاى كه بخواهند [در دسترس دارند]. 43- در برابر رفتارتان گوارا بخوريد و بياشاميد. 44- نيكوكاران را اين گونه پاداش مىدهيم. 45- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 46- اينك [در دنيا] بخوريد و اندكى برخوردار باشيد كه بزهكاريد «6». 47- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 48- وقتى به ركوع دعوت مىشوند، سر باز مىزنند. 49- در آن روز واى به حال تكذيب كنندگان. 50- بعد از قرآن «7»، كدام سخن را باور مىكنند؟ __________________________________________________ 1- نحوه روانه شدنشان را در آيات 13 و 14 طور (52) ملاحظه فرماييد. 2- توضيح بيشتر و توجيه افزوده را در آيه 85 نمل (27) ملاحظه فرماييد. 3- معنى و مفهوم اين آيه به بيان ديگر در آيه 84 نحل (16) آمده است. 4- مفهوم آيه به بيان ديگر در آيات 9 آل عمران (3)، 87 نساء (4) و 49 و 50 واقعه (56) آمده است. 5- توضيح آن سايه را در آيه 13 انسان (76) ملاحظه و با سايه مربوط به مجرمين كه در آيات 30 و 31 مرسلات (77) آمده است، مقايسه فرماييد. 6- به نيمه دوم آيات 72 طه (20) و 12 محمد (47) توجه فرماييد. [.....] 7- براى توجيه كلمهاى كه به جاى ضمير قرار دادهايم، با آيه 6 جاثيه (45) مقايسه فرماييد. ترجمه طاهرى، ص: 582 [ دوشنبه ۱۳۸۹/۰۵/۱۱ ] [ 20:25 ] [ سعید ]
|
||
| [ طراح قالب : پیچک ] [ Weblog Themes By : Pichak.net ] | ||